Arangkada of Leo Lastimosa for June 9, 2012

        Day-ong napagan


    Si Clint Blazo, 22, nibiya sa iyang lungsod nga natawhan sa Dauis, Bohol.  Kay may nakasulti nga mas maayo ang panginabuhi sa Carcar City sa habagatang Sugbo.  Niabot siya sa Barangay Poblacion 1 sa niaging buwan.  Nagsugod dayon sa pagpamalit og gubaon nga mga alahas.  Nga giayum-ayom uban ang panghinaot nga mahalin og mas dako sa mga prendahanan ug baligyaanan og alahas.
    Gabii sa Mayo 30, niadto si Clint sa Sitio Luwan-Luwan aron pagkuha sa iyang gipatahi nga karsones.  Igo gyod nga natungod sa nagtapok nga mga batan-on, maoy paghaguros sa motorsiklo nga may sakay nga duha ka lalaki.  Ang usa nangrakrak ginamit ang KG9 assault pistol nipatay og duha ug ni-angol og usa.

-o0o-

    Usa sa napatay si Clint.  Nga di sakop sa bisan unsang pundok.  Napagan lang sa gidudahan nga pagpanimawos sa usa ka fraternity batok sa ilang kaatbang nga fraternity.  Kay mao na toy ikaduhang pagpangrakrak human namatay si Carl Vinson Apura, anak ni Carcar City Mayor Nicepuro Apura, niadtong Mayo 13.  Ang unang pagpangrakrak nahitabo duha ka semana human napatay ang batan-ong Apura sa samang dapit sa Barangay Valladolid.
    Nagbangotan nga mga kabanay ni Clint gikan sa Dauis nanganhi sa Sugbo aron pagkuha sa iyang patayng lawas.  Giawhag nilang kapolisan pagpangita sa mga responsable sa iyang hinanaling kamatayon.

-o0o-

    Way task force nga gitukod ang kapolisan pagpangita sa mga nipatay nilang Clint ug ni Reggie Pabroa, 17, taga Carcar, ug nisamad ni Juanito Saraga, 41.  Gikahadlokan nga di sama kadasig ang imbestigasyon sa kapolisan kay ang mga paryente nilang Clint ug kaubanan di man sama ka-inila ni kagamhanan ni Mayor Apura.
    Apan wa mangiyugpos ang kapolisan.  Gisungko nila ang mga nakasaksi sa pagpangrakrak ug nailhan dayon ang duha ka suspek nga silang Wilson Ledesma, alyas Wiwis, ug Ervin Dunhill Inocando, alyas Dandan.  Matod ni SPO3 Jorame Tanudtanud, imbestigador sa kaso, wa pa madakpi ang duha apan napasakaan na og kasong pagpatay niadtong Lunes.

-o0o-

    Giisip sa kapolisan nga nasulbad nang pagpatay sa anak sa mayor.  Kansang gipasanginlang mamumuno niangkon na nga nagkaaway sila tungod sa sayaw.  Apan wa ning kahunong sa mga pagduda nga ang batan-ong Apura, nga sakop sa Akrho, gitumba sa mga sakop sa Tau Gamma.  Nga maoy gituohan nga pabilo sa duha na ka pagpangrakrak.
    Hinaot mabadlong sa kapolisan ang gikahadlokan sa mga molupyo sa Valladolid ug kasilinganang mga barangay nga sinugdanan pa lang sa duguong binaslanay sa fraternities, nga nahitabo na sa Metro Cebu pila ka tuig ang nilabay.  Nga mas mosilaob kon di mabaraw ang nagkadaghang laag nga mga armas.
    Aron mahimong mas luwas.  Di lang ang mga Sugboanon.  Kon dili apil nang mga nanimpad dinhi sa ato.  Sama ni anhing Clint.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 7, 2012

Silang mga sinalikway


Sa kaagresibo sa mga senador nga nisugyot kinsay angayng itudlo ug kinsay angayng isalikway nga sunod nga pangu sa Korte Suprema, usahay malipat ka og tuo nga sila maoy dunay gahom pagtudlo og puli sa napalagpot nga si kanhi chief justice Renato Corona.  Sa kamapugsanon sa ilang sinultihan, kuwang na lag diyutay nga higtan ang ilong ni Presidente Noynoy Aquino nga, kon nakalimot sila, maoy may gahom paghulip ni Corona.
Silang Jinggoy Estrada, Chiz Escudero ug Miriam Defensor-Santiago nagpatuyang pagpabaha og mga pasidaan:  Di angayng itudlo si Acting Chief Justice Antonio Carpio, si bisan kinsang sakop sa gabinete, si bisan kinsa sa iyang mga alyado, ni si bisan kinsang nakasaksi batok ni Corona.

-o0o-

Silang Estrada, Escudero ug Santiago pulos nitataw nga di angayng motudlo si Aquino og chief justice nga kadudahan nga iyang itoy.  Kay kadasonan lang ang mga pasidaan ni Corona ug sa iyang mga dumadapig nga ang tinuod nga tuyo sa impeachment trial mao ang pagkontrolar sa labawng hukmanan.
Dalayegon ang ilang pagpakabana pagpatigbabaw sa kagawasnon sa mga hukmanan.  Apan sila mismo wa managana sa pagsuway paggawong sa Malakanyang.  Nga, kon nakalimot sila, angay sang magpabiling independente gikan sa Senado.  Gipakaingon tingali nga ang kadagko sa ilang tingog ug kasubsob sa ilang awhag makahasol pag-ayo sa presidente ug tumanan na lang sa ilang gusto.

-o0o-

Hain kahay maayo kon silang Estrada, Escudero ug Santiago, nga pulos nisukol sa bisan unsang pagsuway paggawong nila, tanyagan sab natog mga sugyot?

• Pananglitan, mahimo bang hunungon nang Estrada ang bisyo pagwarawara sa pagkapriso sa iyang amahan nga, kon nakalimot na siya, niangkong sad-an sa kasong plunder aron makapahimus sa pardon gikan ni kanhi presidente Gloria Arroyo, matag higayon matuki ang politikanhong pagpanggukod?
• Pananglitan, mahimo bang hunungon nang Escudero ang nagkaluod niyang pag-ulug-ulog sa mga dumadapig ni Corona, nga maoy hinukasan niyang pagsuway pagdani sa mga loyalista ni Arroyo alang sa piniliay sunod tuig?
• Pananglitan, mahimo bang hunungon nang Santiago ang pagpangugat nga siya ray kamao, nga siyay labing maayo ug nga siya ray angayng paminawon sa pagpanimon ning nasura?

-o0o-

Angayng pahinumdoman si Estrada nga gisalikway sa katawhang Pilipinhon ang liderato sa iyang amahan di lang kausa kon dili kaduha, sa Edsa Dos niadtong 2001 ug sa piniliayng presidensiyal niadtong 2010.  Angay sang pahinumdoman si Escudero nga ang pagpamangka sa duha ka suba di maayong panig-ingnan; ug di katabang sa iyang kawsa ang pagtila nilang Erap ug Bise Presidente Jejomar Binay.
Ug angayng pahinumdoman si Santiago nga katulo na siya isalikway sa katawhan:  Una, sa piniliayng presidensiyal sa 1992; ikaduha, sa impeachment ni Erap niadtong 2001; ug ikatulo, sa pagkakonbikto ni Corona nga, kon nakalimot si Santiago, iyang giduphan ug gisuwayan pag-absuwelto.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 6, 2012

Way silotay


Kon si Senador Miriam Defensor-Santiago ang pabut-on, way kawatan nga makonbikto.  Kay daghan pa mang kawatan nga gawasnon.  Posible gani nga ang piskal ug ang huwes mas kawatan pa.  Kon si Santiago ang sundon, way mamumuno nga mapriso.  Kay daghan pang mamumuno nga wa madakpi.  Mahimo gani nga ang piskal ug ang huwes nahimo pang mga instrumento nga gawasnon ang mas bangis nga mga mamumuno.
Kon patuyangan si Santiago, way bakakon nga masilotan.  Kay daghan pang bakakon nga wa masakpi.  Posible gani nga ang piskal ug ang huwes mas bakakon pa.  Kon paundayonan si Santiago, way mangingilad nga makasohan.  Kay mas daghan pang mangingilad nga gawasnon, apil nang mga piskal ug mga huwes ug mga politiko.
Maayo na lang nga di si Santiago ang nagduma sa atong nasud.

-o0o-

Kuyaw kon ang sukaranan ni Santiago pag-absuwelto ni kanhi chief justice Renato Corona mao say iyang gamiton paghusay sa mga kaso nga maabtan sa pag-asumir sa bag-o niyang trabaho sa International Criminal Court (ICC) sa The Hague.  Manguros na lang tang daan kon absuweltuhon sab ang tanang war criminals.  Kay mas daghan pang war criminals nga gawas nga wa makasohi padayon pang nangluba sa ilang kaugalingong katawhan.
Peligro kon tulisukon sang Santiago ang iyang kaubanang maghuhukom sa ICC, panawgon nga bugo, pailhon sa iyang pagka eksperto sa international law ug pasaluduhon sa iyang pagka bugtong regional trial court judge sa ICC.

-o0o-

Ang ubang mga maghuhukom sa ICC, bisan ang mga nag-una ni Santiago, angayng mangandam nang daan.  Hinaot nga nasuhito sila sa mga lagda sa husay.  Kay kon motipas, segurong masugamak sila sa latos sa iyang dila nga labihang haita, sa iyang tingog nga nagsinggaak, nagwawog-wawog sa kaisog, nagdahunog sa kasilag, ug sa iyang mga pung ug balikas nga makapahiyos sa ilang anino ug makawatas-watas sa bisan unsang nahibilin sa ilang kaligdong.
Salamat na lang nga di siya maoy mopuli sa nabakanteng katungdanan sa pagkalagpot ni Corona, hinunoa mabalhin na sa hinaot layo uyamot nga langyawng yuta.

-o0o-

Apan samtang makalingkawas na ta sa way kinutoban niyang yawyaw, si Santiago magda sa ngan sa atong nasud ngadto sa ICC.  Bisan unsay iyang salida didto, mosumbalik nato isip katawhan.  Tugotan ba natong maduhig sa iyang kadanghag manulti ang atong bandila?
Lisod na hinuong bakwion ang lingkoranan ni Santiago sa ICC.  Di kababagan ang iyang paglingkod pinaagi sa online petitions.  Kinahanglang isalikway sab sa mayoriya sa mga nasud nga sakop sa ICC.
Mahimo hinuon tang manghinaot.  Nga makaamgo si Santiago, sa di pa uwahing tanan, nga maayo siya apan di maoy kinamaayohan.  Nga angayng silotan ang mga malapason.  Bisan wa pa masakpi ang ubang malapason.  Ug bisan kon siya mismo mahimong labaw pang malapason.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 5, 2012

Bagutbot sa airport


Mactan Cebu International Airport--Tinguwan na, segun sa Pagasa.  Gipaabot nga mo-us-os nang temperatura, pasalig ni Pagasa Mactan Director Oscar Tabada.  Tagoa nang nipis ug ipagawas nang baga nga mga sapot, awhag sa mga fashionista.  Andama nang mga kapote, payong, kawo ug ubang pandong, awhag sa National Disaster Risk Reduction Management Council (NDRRMC), nga nitumbok ni "Ambo" nga mao ray una sa gibanabanang 20 ka bagyo nga mokusukuso sa nasud, kasagaran gikahadlokan nga moagi sa Kabisay-an, karong tuiga.
Apan labihang inita lang gihapon dinhi sa sud.  Namaypay nang mga pasahero pagsud pa lang sa check-in counter.  Wa ko ganahing nibayad sa P200 nga terminal fee.  Kay may nihunghong nako nga mas alimuot sa pre-departure terminal.

-o0o-

Nagsugod ning kaalimuot niadtong niagi pang Semana Santa.  Nagsige og pasalig ang kadagkoan sa tugpahanan nga masulbad nang problema.  Apan tinguwan na lang, nagpadayon ang kaigang.  Segun sa mga kawani sa mga tindahan dinhi sa sud nga mas maayo pa niadto kay may dagkong eletric fans nga gipagawas matag tiurok sa aircon.  Apan karon wa nay nakita bisan gagmayng electric fans.
Abunda hinuong paypay.  Nga bitbit sa mga pasahero.  Ang menu ning kan-anan nga akong nahimutangan dako kaayong alibyo.  Nisamot kainit dinhi kay nagtapok ang mga pasahero sa among duol.  Kay naglami, nag-overtime gud sa kahigpit, ang Game 4 sa NBA Eastern Conference Finals tali sa Miami Heat ug Boston Celtics.

-o0o-

Wa katabang paghupay sa among kahasol ang pahibawo sa Philippine Airlines (PAL) nga malangay ang among flight.  Nipasalig nga 30 minutos ra ang kalangay.  Pero nahibawo ming tanan nga, sama sa naandan, gipahiyos lang sa PAL, sama sa ubang mga kompaniya sa ayroplano, ang ilang bulilyaso.
Labawng wa katabang ang pagpangabot sa pipila ka Sugbuanong mga kongresista.  Uban nila nidiretso sa mas hayahay nga VIP Lounge o sa Mabuhay Lounge sa PAL.  Kaming giulug-ulogan nga maoy tinuod nilang mga bosing maoy nalansang ning dapit nga wa matakda sa mga pangagpas sa tinguwan ug mga pasidaan sa bagyo.

-o0o-

Pasahero nga akong na-istorya niingon nga wa magtagad ang mga tagduma sa airport sa pagsaway nga ang MCIA maoy usa sa labing karaan, huot, alimuot ug napasagdan.
Ako hinuon siyang gikurhian.  Mas maayo pang MCIA sa mga tugpahanan sa Tagbilaran, Puerto Princesa, Batanes ug Caticlan.  Apan di ni lisensiya nga mangiyugpos na lang silang MCIA General Manager Nigel Paul Villarete ug kaubanan.

-o0o-

Nauso man gyod rong transparency ug accountability, mahimo bang mohatag og kuwentada sa labing daling panahon si Villarete giunsa niya paggasto ang terminal fee ug ubang dagkong kinitaan sa MCIA?
Ug mahimo bang iyang pasabton ang mga Sugbuanon nganong hangtod karon wa siyay ek sa gipasangil nga mga anomaliya sa nangaging mga pamunoan sa tugpahanan?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 4, 2012

Sulbad sa trapiko


Dihang gipahibawo sa SM Prime Holdings nga sa Consolacion, Cebu tukuron ang ikaduha nilang shopping mall sa Sugbo, puwerte nakong lipaya.  Makalingkawas na gyod ko sa huot na kaayong trapiko paingon sa Cebu City.  Gikomedyahan na nakong daan ang akong mga kaila nga kon gusto silang makigkita nako, adto ra mi mangape sa SM City-Consolacion.
Sa tinamban nakong timbang-timbang, makatabang ang pagkatukod sa bag-ong SM City pagsulbad sa problema sa trapiko di lang sa Mandaue City kon dili hasta sa Cebu City.  Kay ang nagkadaghang mga molupyo sa amihanang Sugbo di na man kinahanglang magpanon sa Cebu City aron makapamalit sa higanteng malls.

-o0o-

Apan matag higayon nga mabara ang trapiko sa Consolacion--tungod sa mga aksidente, sale sa Fooda, prosesyon sa Simbahan, o mga krimen daplin sa highway--gikuyawan ko sa kaandam sa munisipyo pagduma sa mas daghang sakyanan nga segurong masuyop kon mangabli nang SM.
Natinuod ang tanan nakong kahadlok pagpangabli sa SM niadtong Biyernes.  Niabot sa among tungod sa ABS-CBN Broadcast Complex ang kutay sa natanggong nga mga sakyanan paingon sa amihanan.  Samtang niabot duol sa munisipyo sa Liloan ang kutay sa natanggong nga mga sakyanan paingon sa Mandaue.  Mao nga dihang nangutana ang akong asawa kanus-a mi manuroy sa bag-ong SM, ako siyang giingnan nga tingali sa sunod buwan pa.

-o0o-

Nakita ni SPO1 Ramir Maglasang, hepe sa traffic division, ang tinubdan sa problema:  Ang mga sakyanan nga manud ug manggawas sa SM nga, tungod sa kadaghan, makapahunong gyod sa duha ka direksiyon sa trapiko sa nasudnong highway; mas nigrabe tungod sa mga sakyanan nga manud ug manggawas gikan ug paingon sa pikas nga lane.

Ang sulbad:  Ang tanang sakyanan nga manggawas gikan sa SM kinahanglan nga moliko sa tuo, ang mga mopaingon sa Liloan adto na mo-U turn sa unahan; samtang ang mga sakyanan nga manud adto lang makaagi sa ikaduhang gate, nga mas layo gikan sa laing bottleneck, ang taytayan sa Cansaga.

-o0o-

Maong arang-arang nang trapiko pagsuroy namo sa SM City-Consolacion niadtong Sabado sa gabii.  Nag-aginod gihapon mi dayong sud, nalangay pagpangita og parking space sa basement ug nadugay pagtultol sa agianan paingon sa mall.  Nakasud gyod hinuon mi ug nakapamalit.  Daghan kong nakit-an nga balikunon kon mas taas nang higayon.
Nangutana kong Citom Chairman Jack Jakosalem giunsa nila paghapsay ang trapiko sa SM City sa Cebu City.  Niingon siya nga naghimo sila og tinuyong traffic plan ug nitabang pagbansay sa mga guwardiya sa SM.  Ang bentaha sa Citom mao nga daghang kadalanan padung ug gikan sa SM City sa North Reclamation Area.  Lahi sa Consolacion nga usa ray sudlanan ug gawasanan, ang kanhi Rizal Avenue nga karon mao nang Cebu North Road.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com