Arangkada of Leo Lastimosa for August 2, 2009

                        BUHI SI CORY

 

            Dihang niawhag si kanhi presidente Corazon Aquino sa resignasyon ni Pres. Arroyo pag-ulbo sa Hello Garci scandal niadtong 2005, nahiagom siya sa bangis nga kampanya sa pagpakauwaw ug pagbugalbugal nga gilusad sa Malakanyang.  Wa mokanaog sa katungdanan si Arroyo apan nagpabiling lig-on sa iyang baruganan si Cory.

            Dihang gibutyag ni Jun Lozada ang nangalisbong mga detalye sa NBN-ZTE scandal nga naglambigit ni Pres. Arroyo ug First Gentleman Mike Arroyo, nahiagom na sab si Cory, ning higayona uban nang Lozada, sa laing hugna sa way kukaluoyng kampanya sa Malakanyang pagbuong sa ilang kadungganan.  Way nahitabo sa mga imbestigasyon sa eskandalo apan wa maibani ang determinasyon ni Cory.

-o0o-

            Hangtod sa iyang kamatayon, si Cory wa maluya sa iyang kawsa pagbadlong sa dagkong kahiwian sa pamunoang Arroyo.  Bisan human sa upat ka tuig nga malampusong pagpakgang ni Arroyo sa mga kampanya pagpatubag niya sa sibaw nga mga pasangil sa pagpanikas sa piniliay ug pagpangawkaw sa panudlanan sa katawhan, si Cory namatay nga wa magbudhi ni motalaw sa di malalis niyang kaligdong.

            Tingali tungod kay di na bag-o alang ni Cory ang pag-antos, pag-agwanta ug pagpaabot.  Naabtan og tulo ka tuig human sa bangis nga pagbuno sa iyang banang si Ninoy Aquino—kanus-a nahiagom si Cory ug ang mga sakop sa iyang pamilya sa di hitupngan nga pagpanggukod ug pagpanghasi sa diktadurang Ferdinand Marcos—una niulbo ang People Power Revolution sa 1986 nga nipahimutang ni Cory sa gahom.

-o0o-

            Mas taas ang pag-antos, pag-agwanta ug pagpaabot ni Cory sa wa pa patya si Ninoy.  Kinsa gibilanggo ni Marcos human ipahamtang ang martial law niadtong 1972.  Hilom apan isog nga gisuklan ni Cory ang pagka konbikto ug silot sa kamatayon ni Ninoy, ang pagkabiktima ni Ninoy sa tikas sa piniliay sa 1980 ug ang sakit sa kasingkasing nga diriyot makakalas ni Ninoy.

            Tungod sa kahabog sa bantayog ni Ninoy, di mabasol ang katawhan nga nisalikway ni Cory nga kasarangang asawa.  Apan di kasarangan ang iyang nahimo—nagbinugtong pagpadako sa ilang mga anak sa way pagtalikod sa kawsa iyang bana.  Salamat sa iyang pag-antos, pag-agwanta ug pagpaabot, si Cory malampusong nibanhaw sa demokratikanhong mga institusyon sa nasud dihang iyang gipunit ang dakong hagit.

-o0o-

            Ang kalibotanong pagbangotan sa pagpanaw ni Cory nanukad sa higanteng haw-ang nga namugna sa kasingkasing sa matag nagpakabana nga linalang:  Lunsay ang iyang mga tumong, makiangayon ang iyang mga baruganan ug matinud-anon ang iyang mga sanglitanan.

            Napalingkawas niyang katawhan gikan sa diktadura sa iyang kinabuhi.  Wa pay nahibawo unsay mahimo sa iyang kamatayon.  Makapuypoy sa atong pagkahugno mao ang panumpa ni Cory sa iyang kataposang Sona sa 1991:  "Ang akong pagpakabana alang sa nasud ug katawhan magpadayon bisan sa akong lubnganan."   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 1, 2009

                        LUPIG SA BEER

 

            Sa kataposan, nagkatagbo ug nagkasulti na gyod sa linawas silang Pres. Arroyo ug Pres. Barack Obama sa White House.  Kon wa pa huwasi sa iyang kahimangod sa iyang mga kaatbang nga gipabuhagay atol sa iyang SONA, mahimo nang mamikat si Arroyo nga di diay tinuod ang mga bugalbugal nga gilikay-likayan siyang Obama.

            Apan ang bisan unsang kadungganan nga naangkon ni Arroyo isip labing unang pangu sa Asean nga gidapit ni Obama nahawongan sa laing tigom ni Obama sa White House—nga gipahigayon human sa ilang tigom ni Arroyo—ang iyang pakig-inom og beer uban sa nagkaaway nga itom nga professor sa Harvard ug puti nga polis sa Massachusetts.

-o0o-

            Klaro kaayo hain sa duha ka tigom ang giisip sa White House nga mas mahinungdanon kon ipasikad lang sa gitas-on sa panahon nga gigahin ni Obama:  30 minutos lang uban ni Arroyo nga nibiyahe gikan sa pikas nga bahin sa kalibotan aron lang makigkita niya; ug 40 minutos uban sa mga protagonist nga nakapaulbo pagbalik sa emosyonal nga lalis sa bulok sa panit.

            Bisan sa tambag ni Obama nga mahinungdanon ang pagduaw ni Arroyo, ang mga sakop sa Amerikanhong media niisip sa ikaduhang tigom nga mas dakong balita.  Way nangutana unsay ilang gipanagsultian ni Arroyo.  Gipangutana hinuon si Obama sa kahimtang sa ekonomiya ug sa iyang "beer summit."

-o0o-

            Bisan sa ubang press briefings sa White House, wa na mahisguti ang tigom nilang Arroyo ug Obama.  Inay susihon ang nag-ung-ong nga sabutsabot sa kalinaw sa Mindanao ug ang umaabot nga pagduaw ni Obama sa Indonesia ug ubang nasud sa Asean, mas interesado ang mga tigbalita unsay giinom nilang Obama ug kaubanan.

            Si Press Secretary Robert Gibbs wa sab managana paghatag sa kasayuran nga ilang gipangayo:  Bud Light ang giinom ni Obama, Sam Adams Light ang kang Harvard professor Henry Louis Gates Jr., Blue Moon ang kang police Sgt. James Crowley Gates, ug nonalcoholic nga Buckler ang kang Bise Presidente Joe Biden.

-o0o-

            Di mabasol si Arroyo nga nipaburot pag-ayo sa kamahinungdanon sa iyang pagduaw sa White House pinaagi sa pagsangyaw nga ang Pilipinas mao ang gitudlo ni Obama nga iyang "coordinator" sa Asean.  Maglisod hinuon siya pagpasabot nganong wa maapil ang Pilipinas sa mga nasud nga duawon sa Asean tour ni Obama.

            Mas maglisod pagpatin-aw si Arroyo sa mga magbubuhis nganong nagtangkil siyag 23 ka senador ug kongresista—nga ang kasagaran nagbawon sab sa ilang asawa ug bana sama niya—human napakyas paghaw-as sa kinabag-an gikan sa nagkalapad nga kagutom ug katimawa tungod sa krisis sa ekonomiya.  Labi na nga usa sa mga sakop sa iyang delegasyon, nga taguon lang nato sa ngan nga Senador Lito Lapid, nikumpisal nga ang iyang bugtong tuyo pagkuyog mao ang pagpahulagway ubang Obama.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 31, 2009

              HANGAD NI OBAMA

 

       Kon ang mga dumadapig ni Pres. Arroyo ang imong paminawon, siyay labing palaran nga pangu sa nasud.  Kay siyay labing una nga pangu sa habagatan silangang Asya ang pakigtagboan ni US President Barack Obama sa White House.  Pagmatuod kini, matod nila, sa kamahinungdanon sa relasyon tali sa Pilipinas sa Estados Unidos.

       Apan ang iyang mga kaatbang nagtuo nga sabonan ni Obama si Arroyo atol sa ilang tigom karong adlawa.  Matod nila di tinuod nga "gidapit" kon dili "gipatawag" ni Obama si Arroyo.  Aron patubagon sa mga pasangil sa laktod nga mga pagpamatay, apil nang giingong pagdagit ug pagpanamastamas sa militar sa usa ka American citizen.

-o0o-

       Lisod tuohan nga human niya isnaba ang nangaging mga pagsuway ni Arroyo pagpakigtagbo niya, mokalit lang og likoy si Obama ug mahinangpon nang makigsulti sa linawas sa lider nga way bisan gamayng ikatabang sa pagkabara sa health care ug ubang mga kontrobersiya karon sa iyang pamunoan.

       Mas tulugkaron ang kasikit sa tigom nilang Obama ug Arroyo sa Washington human sa kalit nga pagbutho ni Leon Panetta, ang bag-ong hepe sa Central Intelligence Agency (CIA), sa Malakanyang.  Tsamba ba lang nga nagsunod ang duha ka dinaliang tigom?  Tsamba ba lang sab nga nahunong ang sunudsunod nga mga pagpamomba sa Mindanao human sa "courtesy call" ni Panetta?

-o0o-

       Mas sayon tuohan nga gamiton ni Obama ang ilang panagtagbo ni Arroyo aron pagmatuod sa nahauna niyang mga pamahayag batok sa malupigong mga pamunoan, nga nagpabilin sa gahom sukwahi sa kabubut-on sa katawhan.  Mahimong dasonan ang nahauna niyang pasidaan nga ang mga lider samang Arroyo nahimutang sa sayop nga bahin sa kasaysayan.

       Apan ang mga turutot ni Arroyo di kapugngan nga magpasigarbo human sa tigom, nga tak-opan gikan sa mga sakop sa media, nga ang panagtagbo usa ka makasaysayanon nga bag-ong yugto sa panaghigalaay sa duha ka nasud nga nilungtad na sa daghan uyamot nga katuigan.  Saligi hinuon ang katakos sa pamunoang Obama paggamit sa media, daan ug bag-o, pagpalusot sa tinuoray niyang mga gipanulti atol sa tigom.

-o0o-

       Apan si Arroyo di mahitabong magpatara.  Ug si Obama di hingpit nga makaduot niya.  Sa gusto niya o sa dili, si Arroyo pa ang pangu sa Pilipinas sa mosunod nga usa ka tuig.  Mahimong, sama sa nangagi nga susamang mga tigom, pulos hanap nga mga pasumbingay lang gihapon ang atong madunggan, nga mahimong sabton ug lubagon pagpahaom sa tanang hingtungdan.

       Ang labing dakong eskandalo mao ang pagtan-aw sa panagtagbo nilang Obama ug Arroyo nga maoy motino sa kaugmaon sa nasud.  Ingon ini na ba gyod ta ka-desperado nga mohangad na lang sa mga langyaw aron pagkab-ot sa kausaban nga dugay na natong gipangandoy?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com  

Arangkada of Leo Lastimosa for July 30, 2009

          KALIBOTAN NI GLORIA

 

       Gisublisubli sa mga turutot ni Pres. Aquino pagpadayag ang pagsalig nga ang kasaysayan, sukwahi sa iyang mga kaatbang nga nitunglo na niya ngadto sa labing bangis nga silot sa pagpakagot sa iyang bag-ang sa way kinutobang sulad sa kasal-anan, moabsuwelto niya gikan sa mga pasangil sa nangalisbong kahiwian ug pagpanikas.

       Bakakan ba sab nila ang kasaysayan?  Suburnohan ba sab nila ang mga magsusuwat sa kasaysayan?  Ilaron ba sab nila ang umaabot nga kaliwatan aron kalimtan ang makiangayon nga mga pagduda sa iyang kalambigitan sa mga eskandalo nga nanguhong sa iyang pamunoan ug mao na lay tuohan ang way tihiktihik nila nga pagpangulipas?

-o0o-

       Sakto ang paniid sa usa ka obispo sa Simbahang Katoliko:  Kon tuohan ang mga gipanulti ni Arroyo sa iyang SONA, morang naa na sa langit ang Pilipinas; apan kon sud-ungon ang kahimtang sa kinabag-an sa katawhang Pilipinhon, nag-ilaid siya sa lapad nga katimawa ug inhustisya.

       Mahimong ang Pilipinas nga gihulagway ni Arroyo sa iyang SONA mao ang kalibotan nga nahimutangan niya ug sa iyang pamilya ug mga alyado—diin nahubog sila sa gahom, nagpabusdik sila sa tanang kapritso ug nagpatuyang na lang pagpangyatak sa katungod sa mga nangahas pagbabag sa yawan-on nilang mga tinguha.  Nganong magtagad man tuod siya pagtuki unsay kahimtang sa kalibotan sa ilang mga biktima?

-o0o-

       Katungod ni Arroyo ang pagpanalipod sa iyang kaugalingon.  Iyang katungod ang pagbawos sa iyang mga kaatbang.  Katungod ni Arroyo ang paghabwa sa iyang kahiubos ug pagpabuhagay sa tanang gitipigan nga kahimangod.  Makahimo siya paggamit sa labing lantip nga mga pung pagpadayag sa nag-alintabo niyang kasilag sa mga gipasanginlan nga nakapasakit ug nakapakuwaw niya.

       Apan di ang SONA maoy kapahungawan sa nagpuot niyang pagbati.  Di ang SONA maoy higayon nga ipasundayag ang iyang kapakyas pagpitol sa naghingapin niyang kamapagarbuhon ug kamaginukdanon.  Mas haom nga pahamtangan sa iyang kapalaaway ang magsige og yanguyango nga mga turutot ug mga sakop sa media nga hagbay rang naa sa payroll sa Malakanyang.

-o0o-

       Sakit nang daan alang sa katawhan nga ang kagamhanan nga mao untay ilang gitahasan pagpanalipod ug pagpalambo sa ilang mga interes mao na hinuoy nangunay pagtampok sa ilang bukubuko ug nisamot pagduot nila sa kaalaotan.  Mas sakit pa gyod kon ang kahigwaos sa katawhan nga kahatagan og katin-awan ang labihan nilang pag-antos bugtian lang og ulug-ulog nga silay labing palaran sa tanang linalang sa walog nga luhaan tungod sa kakugi ug katakos sa ilang mga pangu.

       Nakahibawo nang katawhan nga gisud sila sa bolsa.  Kanus-a sila makaamgo nga mahimo silang mosukol sa mga nagpahimus sa kahuyang sa ilang pagkabuakbuak?  Kanus-a sila magkahiusa sa paglingkawas ug pagbugtaw sa mas sanag nga ugma pinaagi sa pagtukod og mas makiangayong kagamhanan?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 29, 2009

              BAKAK SA SONA

 

       Ang mosunod mao ang akong giisip nga labing hilas nga mga linya sa SONA ni Pres. Arroyo:

1.   Gisugdan niya ang pakigpung pinaagi sa pag-ingon:  "Please join me in a moment of prayer for Pres. Aquino."  Apan human sa pila ka gutlo iyang gilumpong pagsaway si Aquino uban nilang Fidel Ramos ug Joseph Estrada:  "I am accused of misgovernance. Many of those who accuse me of it left me the problem of their misgovernance to solve. And we did it."

2.   Nangangkon siyag kalamposan sa kampanya paglaslas sa presyo sa tambal:  "I supported the tough version of the House of the Cheaper Medicine law over the weak version of my critics."  Apan ang iyang gipirmahan nga Cheaper Medicines Act mao ang gisaway niyang huyang nga bersiyon ni Senador Mar Roxas.  Gani ang probisyon nga gigamit pagpirma sa price control sa lima ka tambal kansang presyo wa laslasi sa mga kompaniya sa tambal iya sa samang bersiyon ni Roxas.  Gipasalamatan niyang mga kongresistang nangamahan sa "kusganong" bersiyon nga silang Cua, Alvarez, Biron ug Locsin (nga pulos niya alyado) apan giisnab si Hontiveros (nga iyang kaatbang).

-o0o-

3.   "Taxes should come from alcohol and tobacco and not from books. Tax hazards to lungs and livers, do not tax minds."  Apan ang iya ra sang buhatan, pinaagi sa Department of Finance, maoy nipahamtang sa eskandalusong buhis sa mga libro gikan sa ubang kanasuran.

4.   "Tinanggal natin ang miscellaneous fees para sa primary school. Hindi na kailangan mag-uniporme sa mga estudyante sa public school."  Apan daghan gihapong mga ginikanan ang gisiging-siging pagbayad sa way kinutobang amotan sa mga tulonghaan ug daghan gihapong mga bata nga wa pasudla sa klase kay wa intawoy ikapalit og uniporme.

5.   "Kaya nagsisikap tayong lumikha dito sa atin ng mga trabahong maganda ang sahod, so that overseas work will just be a career choice, not the only option for a hard-working Filipino."  Apan padayong gidasig ang mga Pinoy pagtrabaho sa gawas nga mapagarbuhong nipahibawo ang POEA nga 3,647 ka OFWs ang mobiya sa Pilipinas matag adlaw.

-o0o-

6.   "Lumikha tayo ng walong milyong trabaho, an average of a million a year, much, much more than at any other time." Apan ang National Statistics Office (NSO) nipahibawo nga unom ka milyon ra ka trabaho ang namugna sa pamunoang Arroyo gikan sa 2001 hangtod karong tuiga.

    7.  "I am falsely accused, without proof, of using my position for personal profit."  Unsa man diay tong iyang tingog nga nangayog usa ka milyon ka boto batok ni FPJ sa Hello Garci tapes, nga nakapugos niya pagpangayo og pasaylo niadtong 2005, ug ang hulagway sa iyang golf uban sa kadagkoan sa ZTE sa Shenzhen, China?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 28, 2009

              ALAS NI GLORIA?

 

       Nakatimaho og di mao ang mga kaatbang ni Pres. Arroyo sa pagsugot ni Pres. Barack Obama sa Estados Unidos nga magkatagbo sila sa Washington karong semanaha.  Mas bug-at sa pangagpas sa pipila nga sabonan ni Obama si Arroyo tungod sa giingong mga maniobra  paglugway sa iyang termino lapas sa 2010 ang kabalaka nga magkatakdo ang kahangol ni Arroyo sa gahom ug ang kaibog sa US sa Mindanao.

       Sa iyang mga pakigpung, si Obama nipasidaan nga inihap na lang ang mga adlaw sa kurakot nga mga pangu, nga nagpaugat pagpabilin sa gahom sukwahi sa kabubut-on sa katawhan.  Apan kasuklan bang laraw sa US sa Mindanao nga naumol sa wa pa siyang kalingkod sa White House?    

-o0o-

       Ang kanhi luyuluyong embahador sa Pilipinas alang sa United Nations, Rey Arcilla, nibisto nga ang determinasyon sa US pagbanhaw sa Bangsamoro Juridical Entity (BJE), nga makahimong mas sayon sa pagpabilin sa Amerikanhong mga sundawo sa Mindanao bisan di mahibalik ang mga baseng militar sa nasud, maong sa Mindanao na nagyampungad si US Ambassador Kristie Kenney, mahimong maoy alas ni Arroyo.

       Gideklarar sa Korte Supreme nga unconstitutional ang BJE.  Katugotan lang ni, matod ni Arcilla, kon usbon ang batakang balaod.  Nga mao say gikinahanglan aron kalugwayan ang termino ni Arroyo o mausab ang sistema sa kagamhanan ngadto sa parliamentary nga makahimo niyang primero ministro.

-o0o-

       Gitambagan ni Arcilla si Obama sa di pagpadayon sa BJE nga naumol sa iyang gipulihang pamunoan ni George Bush.  Hapit tanang lokal nga mga opisyal sa Mindanao nipasidaan nga kon ipamugos ang BJE, moalsa ang mga Kristiyanos ug mahimong magtukod og MCLF (Mindanao Christian Liberation Front).

       Matod ni Arcilla ang pag-usab sa konstitusyon alang sa BJE, samtang mo-garantiya nga magpadayon ang malipayong mga adlaw nilang Arroyo ug kaubanan, di motino sa kalinaw sa Mindanao.  Mahimong mosangpot hinuon sa mas lapad ug mas duguong kagubot.  Nga maoy makapabaraw sa bisan unsang laraw sa US sa Mindanao.

-o0o-

       Gilikay-likayan ni Obama si Arroyo atol sa kampanya, ug bisan dihang nidaog na siya pagka presidente sa US, tungod sa pasidaan sa sinaligan niyang mga magtatambag.  BJE ba tinuod ang hinungdan nganong iya karon nga gipasidunggan si Arroyo isip labing una nga pangu sa mga nasud sa ASEAN nga iyang gidapit sa White House?

       Apan ang kusganon nga mga pagsaway batok ni Arroyo nga gibangil daan sa Washington Times ug ubang konserbatibong mga pundok, pila ka adlaw sa di pang ilang panagtagbo, mahimong makaaghat ni Obama pagpatigbabaw sa iyang personal nga mga prinsipyo batok sa pangurakot ug kahakog sa gahom ug pagpig-ot sa demokratikanhon nga mga katungod sa katawhan—bahala na og ipasalig ni Arroyo ang langit ug yuta sa Mindanao.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for July 27, 2009

                WA MAG-APURA

 

            Basaha ning mga petsa nga momatuod sa morang umang nga kahinay sa pagpatuman ni Pres. Arroyo sa Cheaper Medicines Act:

·         Gipirmahan ni Arroyo ang Republic Act 9502 (nga ang hingpit nga ngan, Universally Accessible Cheaper and Quality Medicines Act of 2008) niadtong Hunyo 6, 2008, o usa ka tuig ug duha ka buwan nang nilabay;

·         Sa nisunod nga usa ka tuig ug napu ka adlaw, morang lanay nga aspalto nga gihinay-hinayan sa Department of Health pag-umol ang mga lagda sa pagpatuman sa balaod;

·         Niadtong Hunyo 16 karong tuiga, si Health Secretary Francisco Duque III nisumiter sa buhatan ni Arroyo sa rekomendasyon pagpahamtang og price control sa 22 ka labing gikinahanglang mga tambal;

·         Giyak-an ni Arroyo ang rekomendasyon sud sa tulo ka semana;

·         Hangtod nga nakahikay ang Pfizer Philippines og tigom uban ni Executive Secretary Eduardo Ermita aron pagpadayag sa ilang pagsupak sa price control niadtong Hulyo 2; ug

·         Wa lang gihapoy gihimo si Arroyo hangtod nga nakahikay na sang Pfizer og laing tigom uban nang Arroyo niadtong Hulyo 8.

-o0o-

            Nipaspas lang og dyutay ang lihok ni Arroyo dihang gibisto nang Senador Mar Roxas, ang nangamahan sa iyang giyak-an nga balaod, ang iyang kalangayan ug pakigtagbo sa Pfizer ug ubang higanteng mga kompaniya sa tambal.  Apan nahadlok kong makahilak lang gihapon ka sa kahadlok sa pagbasa sa mosunod nga mga petsa:

·        Human sa expose ni Roxas, diha pa mopahibawo ang Malakanyang nga gihatagan diay ni Arroyo og napu ka adlaw nga ultimatum ang Pfizer ug ubang mga kompaniya pagsumiter sa listahan sa mga tambal nga boluntaryo nilang laslasan ang presyo;

·        Nipahibawo si Duque nga niadtong Hulyo 18 nadawat sa iyang buhatan ang listahan gikan sa mga kompaniya sa tambal;

·        Nipahibawo dayon ang Malakanyang nga pirmahan nang Arroyo sa Hulyo 22 ang executive order nga mopahamtang sa price control sa mga tambal nga wa maapil sa listahan sa mga kompaniya; ug

·        Niabot ug nilabay ang Hulyo 22 nga way kamandoan paglaslas sa presyo sa tambal nga gipirmahan si Arroyo.

-o0o-

            Isip hanig sa SONA, si Duque nipahibawo nga tungod sa boluntaryong pagtabang sa mga kompaniya di lang 22 ka tambal ang malaslasan ang presyo, kon dili 43 na.  Human sa duha ka adlaw, giusab ni Duque ang pahibawo—72 na diay ka tambal ang mobarato, di hinuon 50% ang laslas sa tanan, ang uban 10% ngadto sa 40% ra.  Apan ang bisan unsang laslas sa presyo sa tambal ipatuman sa Agosto 15 pa.  Kay unya na pirmahan ni Arroyo ang price conrol dayon niyang biya alang sa Estados Unidos human sa SONA.

            Kinsay nag-ingon nga tua sa kabos nga mga pasyente kapusta si Arroyo?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com