Arangkada of Leo Lastimosa for September 9, 2011

Utok sa tulis


Si Melencio Quiapo ang hinungdan nganong naapsan ug gikapinusilay sa kapolisan ang pundok sa suspitsadong mga tulisan.  Nga gipasanginlang nisuway pagsakmit sa P1.2 milyones nga gibitbit sa teller sa Chinabank aron ihatod unta sa money changer sud sa Robinson's Place duol sa Fuente Osmeña sa uptown area sa Dakbayan sa Sugbo niadtong Lunes sa buntag.
Si Quiapo ang nikuha sa bag sa kuwarta apan naigo sa unang hugna sa pinusilay uban sa kapolisan.  Giagak si Quiapo sa iyang kaubanan.  Apan nalup-og siya.  Kaduha sila mosuway pagbaswat ni Quiapo.  Nga nakapalangay pag-ayo nila kay wa na siyay umoy.  Maong naabtan sila sa mga polis.  Tulo ang natumba.  Usa ray nakaikyas.

-o0o-

Ang nakaikyas ug gipangita pa hangtod karon nga si Jun-Jun Cabando maoy giila nga pangu sa pundok.  Niabot siya sa Sugbo Biyernes sa gabii, nakig-inom sa mga sakop sa iyang pundok pagka Sabado ug nanagkot og kandila sa Basilica del Sto. Niño pagka Dominggo, bisperas sa tulis.
Andam na ang tanan sa pag-abot ni Cabando gikan sa Ozamis.  Ang tinuorayng utok sa operasyon mao si Quiapo.  Siya ang labing hinog nga haligi sa grupo.  Siya ang nag-umol sa plano.  Siya ang labing nasuhito sa kinatibuk-ang operasyon.  Maong bisan naigo ug himatyon na si Quiapo, ang mas linghod niyang kaubanan naningkamot gihapon pagluwas niya aron padayon nga makagiya sa nabulilyaso nilang salida.

-o0o-

Way tihik-tihik ang pangandam sa pundok nilang Quiapo ug Cabando sa pagpanulis sa Sugbo.  Pila ka adlaw sa wa pa manung dinhi, nakaigo sila sa dakong kompaniya sa silingang lalawigan ug naka-bolsa og P500,000.  Nga maoy gigamit paglusad sa mas dakong tulis dinhi.
Pamilyar ang kapolisan sa modus sa suspitsadong mga tulisan gikan sa Ozamis.  Mohimo sila og gamayng tulis sa laing dapit di lang aron pagtigom og kuwarta alang sa, kon dili aron sab paglipat sa kapolisan gikan sa, mas dako nilang target.  Maong wa na hingpit nga makugang ang kadagkoan sa Cebu City Police Office (CCPO) nga Sugbo ang tinuod nilang puntirya.

-o0o-

Natiktikan na sa kapolisan ang plano nilang Quiapo, Cabando ug kaubanan usa ka buwan sa wa pa ang aktuwal nga tulis.  Gipasidan-an dayon sa mga polis ang mga bangko ug ubang posibleng mga target.  Mao nga dihang nisuway ang suspitsadong mga tulisan pag-igo sa usa ka business district sa uptown, alerto nang mga guwardiya.  Apan pasiuna lang diay to sa mas adunahan nilang tumong.  Ug mas dakong bulilyaso.
Karong naihaw dinhi sa atong nataran silang Quiapo ug kaubanan, ug sibaw nang mga huhungihong nagginhawa pa si Cabando sa iya karong nahimutangan, ang suspitsadong mga tulisan di motahan.  Nipasidaan na silang daan nga mosumbalik pagkuha sa mga opisyal sa kapolisan nga nangahas pagbabag sa ilang agianan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for September 8, 2011

        Hagsa ang Philpost


    Di lang ang Philippine Postal Corporation (Philpost) ang naapiki sa bag-ong teknolohiya sa komunikasyon.  Bisan ang U.S. Postal Service (USPS) nitiyabaw nga nitidlom pag-ayong ilang kita nga di na silang kabayad sa mga benepisyo sa pag-retiro sa ilang mga kawani.  Ang mga sugyot nga ibanan ang mga adlaw sa ilang pagpanghatod sa mga suwat gikan sa unom ngadto sa lima ka adlaw na lang matag semana nakapatumaw sa mga awhag nga hingpit na lang papason ang ahensiya.
    Mas unang nisibaw ang awhag nga papason ang Philpost di lang tungod kay nabiyaan na sa panahon kon dili tungod sa karaan nang mga pagsaway sa kalangay sa ilang serbisyo ug wa mabadlong nga kinawatay sa kuwarta ug kabtangan nga gisukip sa mga suwat.

-o0o-

    Mas dako ang problema sa mga kawani sa Philpost kay sa ilang katugbang sa USPS.  Si kanhi presidente Gloria Arroyo pay nagtungkawo sa Malakanyang sa pagsugod og tiyabaw sa mga kawani sa Philpost nga wa nang kadawat sa ilang suholan ug mga benepisyo.  Nagduda ang mga kawani nga di lang ni tungod sa pagtidlom sa kita sa ilang buhatan kon dili, ug labi na, tungod sab sa grabeng pangurakot sa ilang kadagkoan.
    Kon di na gyod matabang ang Philpost, mameligro nga mas maapiki pa ang gibanabana nga 13,800 ka kawani sa kapin sa 2,000 ka post offices sa tibuok nasud.  Way timaan nga mo-arang-arang ang pangalagad sa Philpost sa mosunod nga mga adlaw.

-o0o-

    Alang sa katawhan nga nagsalig na sa text messaging sa ilang mga telepono ug sa email, VoIP ug instant messaging sa mga dunay internet access, ang pagkandado sa post offices way negatibong epekto.  Silay makatandi sa kapaspas sa alternatibong mga paagi sa komunikasyon ug sa morang umang nga dagan sa koreyo.
    Usa ko nila.  Kasagaran sa mga mensahe nga akong nadawat wa moagi sa Philpost.  Bisan ang akong mga bayranan sa tubig, kuryente ug telepono gipaagi sa pribadong couriers.  Ang bugtong komunikasyon nga niagi sa Philpost mao ang mga supina sa akong kaso sa korte.  Nga, nakatag-an ka, madawat lang nako human na sa husay.

-o0o-

    Apan may katawhan nga wa pay cell phones ni internet access.  Mahinungdanon gihapon alang nila ang Philpost.  Maghinam-hinam lang gihapon nga makakita sa magdanga-danga nga mga kartero.  Koreyo lang gihapon ang gilaoman sa mga mensahe gikan sa gikamingawan nilang kaparyentihan.
    Di hinuon ni rason nga ang Philpost mangiyugpos na lang.  Nga pasagdan nga mosamot pag-ut-ot ang kalidad sa ilang pangalagad.  Labaw nang di ni sukaranan nga mohunong na lang pagpangita og mga paagi pagpabilin nga mapuslanon sa ilang buhatan sa nag-usab-usab nga mga panginahanglan sa ilang mga agawon--mga kustomer ug mga magbubuhis--sa bag-ong panahon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for September 7, 2011

Pabaya sa baha


Ang gikinahanglan sa Dakbayan sa Sugbo pagsulbad sa nagkagrabe nga problema sa baha mao ang mosunod:  Pag-andam sa implementation plan, paghimo og project prioritization, paghimo og detailed designs sa unahon nga mga proyekto, pagpangita og kuwarta alang sa mga proyekto, pagpatuman sa mga proyekto nga nagkinahanglan og dakong pundo ug abunda nga political will ug lapad nga pagpasabot sa mga Sugbuanon.
Kining tanan naapil sa drainage master plan nga gisugdan sa 2004 ug nahingpit ug naaprobahan sa 2006, segun ni Pedro Adonis Compendio, project manager sa Genson-TCGI-Woodfields-Spaces Joint Venture, nga maoy naghimo sa P13.6 milyones nga pagtuon.

-o0o-

Matod ni Compendio ang tanang agianan sa tubig giila ug gilista sa master plan, apil nang mga istruktura sa ibabaw ug sa kilid ug ang mga nakababag.  Ang kinahanglan na lang nga himuon mao ang paghawan nila.
Nipuno si Compendio nga ang gilista sab nila ang tanang nalupa ug kanunayng bahaan nga mga dapit.  Nisugyot sila og posibleng mga sulbad aron pag-iban sa kadaot sa baha.  Niawhag siya nga himuon na ang detalyado nga mga desinyo sa matag proyekto, ang gasto, ang gahin ug ang dinalian nga pagpatuman.

-o0o-

Nipasabot si Compendio nga wa sila magbuut-buot paghimo sa master plan.  Gikonsulta nila ang mga opisyal sa barangay aron paghimo sa mapa sa kahimtang sa drainage system karon ug ang gisugyot nila nga bag-ong sistema.  Ang programa gipirmahan nilang Compendio ug kanhi bise mayor Mike Rama.  Gihatagan og kopya ang mga barangay.

Nitingog si Compendio atubangan sa mga pasangil nga wa pa mahingpit ang ilang trabaho ug sa mga pagsaway nga napakyas sila paglista sa tanang agianan sa tubig sa dakbayan.  Niangkon siya nga di masulbad ang baha sa usa lang ka pamilok.  Subli siyang nitanyag og tabang.

-o0o-

Di kuwarta, o ang kakuwang ini, ang labing dakong problema.  Tinuod nga maglisod ang Cebu City Hall pagpangita og P1 bilyon, nga si Rama nagtinguha pagpangutang og P553 milyones gikan sa Asian Development Bank, alang sa mosunod nga gastohan:  P88 milyones sa mini-dams; P16 milyones sa rainwater tanks; P79 milyones sa infiltration beds; P276 milyones paghawan sa mga agianan sa tubig; P89 milyones pagpadako sa mga kanal; ug P4 milyones pagpalawom sa mga lutsanan sa tubig.

Ang pait nga kamatuoran mao nga hangtod karon, lima ka tuig human naumol ang master plan, 0.2% pa lang ang napatuman sa dakbayan.  Di ni tungod sa kakuwang og kuwarta kon dili sa katapolan ug katalawan.  Nga maoy tinuod nga babag pagsulbad sa baha.  Ambot naluya na bang daan sa kadako sa suliran, o ganahan lang gyong mo-pagarpar matag human sa dakong baha, ang lokal nga mga opisyal--gikang kanhi mayor Tomas Osmena hangtod ni Rama--wa magpakabana pagpanalipod sa kinabuhi ug kabtangan sa mga Sugbuanon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for September 6, 2011

Duda sa Wikileaks



Mga dumadapig ni kanhi presidente Gloria Arroyo sa Sugbo nipahibawo nako sa ilang pagduda sa timing sa pagpagawas sa Wikileaks sa sekreto nga cables sa US Embassy sa Manila ngadto sa State Department sa Washington D.C. mahitungod sa mga pasangil sa kahiwian ug pagpanikas ug ubang maniobra sa siyam ka tuig nga pamunoan sa ilang idolo.
Matod nila klarong gisakyan ni Presidente Noynoy Aquino ang wa pa matino nga kasayuran gikan sa klarong ilegal nga organisasyon.  Gitataw nila nga di makiangayon nga magpagamit ang media sa way sukaranan nga mga pasangil nga nakabuong sa kadungganan sa mga Arroyo ug sa ilang mga alyado nga, nila pa, mahimong inosente sa mga pasangil batok nila.

-o0o-

Ang pasumbingay nga nagkonsabo ang pamunoang Aquino ug ang Wikileaks aron pagguba sa mga Arroyo ug sa ilang mga alyado, morag layo ra sa tinuod.  Kay ang organisasyon nga wa makontrolar sa Estados Unidos ug ubang mas gamhanang mga puwersa lisod tuohan nga magpagamit sa Malakanyang.
Si Julian Assange, pangu sa Wikileaks, nag-atubang og mga kasong kriminal sa nagkalainlaing kanasuran ug ang organisasyon mismo giputlan sa ilang mga koneksiyon sa mga amot sa ilang mga dumadapig.  Makatabang ba sa ilang kawsa kon mosugod na sila og tila sa mga pamunoan sa kabos nga mga nasud sama sa Pilipinas?

-o0o-

Labing dako og panlipaghong ang Estados Unidos.  Bisan unsaon nila og panghimakak, ang tinagoang mga komunikasyon gikan sa ilang mga embahada sa Manila ug ubang kanasuran tinuod kaayong paminawon.  Nga duna nay mga embahador nga natangtang ug mga pamunoan nga napalagpot tungod sa kagamhanan sa mga mensahe nga nabisto.
Ambot unsa kahay epekto kon napagawas pa ang mga cable gikan sa Manila dihang nagtungkawo pa sa gahom silang Arroyo ug kaubanan.  Mapalagpot ba kaha sama sa diktador sa Tunisia?  O magpabaga, magpapating, makalahutay ug mopilit lang gihapon sa gahom nga morang hangol nga alimatok?

-o0o-

Daghan hinuon ta og malili sa kasayuran nga gianam-anam pagpagawas sa Wikileaks:  Si Kristie Kenney klarong didto pusta ni Arroyo ug way bilib nilang Cory Aquino ug Noynoy Aquino; dagkong mga negosyante diay, sama nilang Washington Sycip sa SGV ug Bill Luz sa Makati Business Club, ang gisaligang mga tinubdan sa ilang kasayuran; ug nga si Mike Arroyo ang labing kawatan sa niaging pamunoan ug nga si Hermogenes Ebdane ang labing sinaligan sa pagpanikas sa mga piniliay sa 2004 ug 2007.
Dinhi sa Sugbo:  Si Tomas Osmeña diay ang giisip sa Estados Unidos nga tinuod nga pangu; si Gobernador Gwen Garcia giisip nga sumusunod lang niya; si Ricardo Kardinal Vidal ug ang Integrated Bar of the Philippines wa tuohi sa mga Sugbuanon sa ilang pagsupak sa vigilante killings; ug si Mike Rama wa pa nila mailhi.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for September 5, 2011

Interes sa US


Ang labing uwahing komunikasyon sa US Embassy sa Manila ngadto sa State Department sa Washington D.C. nga gibisto sa Wikileaks hagbay rang nahibaw-an sa katawhang Pilipinhon, kay gisuwat ni niadto pa mang 2005, apan nakapalab-as sa dako nilang kauwawan isip nasud ug katawhan--ang ilang kainutil sa pagbadlong ug pagsilot ug pagpalagpot sa kurakot nga pamunoan ni kanhi presidente Gloria Arroyo.
Ang cable nga gipada ni US Chargé d'Affaires Joseph Mussomeli nikutlo nilang Washington Sycip sa SGV, Federation of Filipino-Chinese Chambers of Commerce and Industry (FFCCCI) President Francis Chua ug Bill Luz sa Makati Business Club.  Nga pulos nipasangil nga gipatuyangan ni Arroyo ang pangurakot sa mga opisyal nga nakapatungtong ug nakapabilin niya sa gahom.

-o0o-

Si Sycip gikutlo sa embahada nga nilambigit ni kanhi first gentleman Mike Arroyo sa smuggling ug nilang Mike ug sa iyang anak nga si Mikey sa jueteng.  Gihulagway ni Sycip ang pangurakot sa mga Arroyo nga mas grabe pa kay sa pangawat ni anhing presidente Ferdinand Marcos.
Matod ni Sycip way gihimo si Gloria kay si Mike ang nagkontrolar sa mga puwersa nga makapabilin niya sa Malakanyang.  Si Chua niingon nga naapiki ang mga negosyante tungod sa pinatuyangang pangurakot.  Si Luz masaligon nga dunay lig-ong saksi nga motumaw pagmatuod sa mga pasangil batok nilang Arroyo.

-o0o-

Apan ang Estados Unidos niangkon nang daan nga lisod ang pagpalagpot ni Arroyo sa gahom.  Ang embahada niingon nga bugnaw ang suporta sa katawhan sa mga kaso sa impeachment kay ang mopuli ni Arroyo mao si kanhi bise presidente Noli de Castro nga wa sab nila saligi.  Nikumpisal sab ang embahada nga lisod barawon ang jueteng kay daghan kaayong mga tawo ang nakapahimus.
Ang Estados Unidos wa gyoy tinguha pag-apiki sa mga Arroyo.  Sa laing komunikasyon, si kanhi US Ambassador Kristie Kenney nisaway hinuon ni anhing presidente Cory Aquino nga namantsahan tungod sa iyang pakig-alyansa ni kanhi presidente Joseph Estrada ug kahuyang batok sa pangurakot atol sa iyang pamunoan.

-o0o-

Nabantang ang tinuod nga baraha sa Estados Unidos, ang pagpaneguro sa ilang kaugalingong interes, dihang nabutyag ang NBN-ZTE scandal.  Inay tukion ang kalig-on sa mga ebidensiya sa kalambigitan sa magtiayong Arroyo sa $329 milyones nga transaksiyon, gisentro sa embahada ang ilang atensiyon sa pagkabulilyaso sa tinguha sa China pagpanuburno aron makaangkon og mas dakong influencia sa Pilipinas.
Sa iyang cable niadtong 2008, si Kenney wa maghisgot angay bang prisuhon ang mga Arroyo, hinunoa nipadayag og kahinangop nga tungod sa eskandalo giimbestigar sab sa Kongreso ug busa naapiki ang uban pang mga proyekto sa China, sama sa pagpalapad sa Diosdado Macapagal International Airport sa Clark, pagtukod sa Fish Port Complex sa General Santos City, sa Northrail Project ug sa pagtahan na lang unta sa pamunoang Arroyo sa Spratly Islands ngadto sa Beijing.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com