Arangkada of Leo Lastimosa for March 4, 2012

Si Miriam sa ICC


Nikatap ang text messages nga nagpasidaan nga makahatag og dakong kauwawan sa nasud si Senador Miriam Defensor Santiago kon mahinayon paglingkod sa International Criminal Court (ICC).  Si Santiago uban sa laing lima ka bag-ong napiling mga maghuhukom sa ICC gitakdang moasumir karong Marso 11, bisperas sa pagsugod sa mga abogado ni Chief Justice Renato Corona pagpresentar sa ilang mga saksi ug ebidensiya sa pagpadayon sa impeachment trial sa Senado.
Nananghid si Santiago nga di una siya makatrabaho sa ICC.  Kay tandugon ang kahimtang sa iyang panglawas.  Apan ang tinuorayng hinungdan, nikumpisal si Santiago, mao nga ganahan siyang makaapil sa botasyon pag-absuwelto o pagkonbikto ni Corona.

-o0o-

Ambot mosugot bang ICC nga mabakante ang katungdanan ni Santiago sud sa pila ka buwan.  Kay kon subayon ang kalendaryo sa impeachment court, mahimong molapas pa sa Hunyo ang husay.  Ang mga abogado ni Corona nangayo og unom ka semana sa paghingpit sa ilang presentasyon.
Sama sa prosekusyon nga naabtan og dul-an sa tulo ka buwan pagsumiter sa mga mga saksi ug ebidensiya, ang senator-judges di makabuot kanus-a mahuman ang depensa.  Labi na nga may nag-ung-ong pang kaso sa Korte Suprema sa dollar accounts ni Corona sa Philippine Savings Bank.  Nahibawong daan si Santiago sa paglusad sa iyang kandidatura sa ICC nga, kon modaog, maputol ang iyang termino sa Senado.

-o0o-

Talagsaon ang kadaogan ni Santiago sa piniliay sa ICC niadtong Disyembre 12 sa niaging tuig nga gihimo sa New York.  Siya ang labing unang babaye nga maghuhukom gikan sa Asya.  Ubos sa mga lagda, kinahanglang dunay labing menos unom ka babaye ug unom ka lalaki sa tanang 18 ka maghuhukom sa ICC.
Si Santiago ang nanghawod sa unang hugna sa botasyon, nakakuha og 79 sa 104 ka balidong boto.  Siya ang labing unang napili sa 18 ka kandidato sa unom ka bakanteng lingkoranan sa ICC.  Nakumbinser ni Santiago ang mga botante nga eksperto siya sa international law ug lapad ang iyang kasinatian isip huwes.

-o0o-

Kon may naghunahuna man paglusad og kampanya batok niya, lisod ang pagtangtang ni Santiago gikan sa ICC.  Hangtod sa 2021 ang iyang termino, mas taas kay kang Presidente Aquino (2016) ug kang Corona kon ma-absuwelto siya (2018).  Matangtang lang si Santiago sa ⅔ nga mayoriya sa iyang kaubanang mga maghuhukom ug ⅔ sa 120 ka nasud nga sakop sa ICC.
Matangtang ang maghuhukom kon mapamatud-an nga nakahimo og seryuso nga kalapasan sa iyang katungdanan o di na takos nga mopadayon sa iyang gimbuhaton.  Ma-disqualify siya kon mayoriya sa kaubanang mga maghuhukom makumbinser nga di siya makiangayon sa paghupot sa usa ka kaso.  Ang usa ka maghuhukom sa ICC mahimo sab nga boluntaryo nga mo-resign.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 3, 2012

Taktak sa pamakak


Si Delsa Flores nagtrabaho isip court interpreter sa Regional Trial Court Branch IV sa Panabo City, Davao del Norte.  Sama sa ubang kawani sa gobyerno, nisumiter siya og statement of assets, liabilities and net worth (SALN) matag tuig.  Niadtong 1995, gipasakaan siya og kaso tungod sa pasangil nga namakak sa iyang SALN.
Giangkon ni Flores nga nakalimtan niya pagbutang sa SALN sa 1991, 1992, 1993, 1994 ug 1995 ang iyang gipanag-iya nga stall sa merkado.  Nga iyang gipaabangan ni Rodolfo Luay ug nahimong dugang tinubdan sa iyang kita.  Nitanyag si Flores sa pagkurihir sa sayop sa iyang SALN.  Apan ang Korte Suprema nitaktak niya sa puwesto.

-o0o-

Ang kaso ni Flores maoy labing dakong tunok sa depensa ni Chief Justice Renato sa iyang impeachment trial sa Senado.  Ang pangugat sa iyang abogado nga si retired justice Serafin Cuevas nga mahimong kurhian ni Corona ang bisan unsang kasaypanan sa iyang SALNs mosumbalik sa iyang kliyente.
Kon tinuod pa nga kakurhian ang SALN, nganong wa man tugoti si Flores sa pagbutang sa iyang stall sa merkado isip usa sa tinubdan sa iyang kinitaan?  Kon gitaktak sa Korte Suprema si Flores isip Interpreter III sa korte sa iyang pagpamakak sa SALN, nganong di man mapahamtang ang samang lagda batok sa labing taas nga opisyal sa labawng hukmanan?

-o0o-

Duna hinuoy laing atraso si Flores.  Napamatud-an siya sa Korte Suprema nga nidawat og suholan gikan sa local government unit sa Panabo sa Mayo 16-31, 1991 bisan nagtrabaho na siya sa korte.  Bisan P1,000.80 ray nadawat ni Flores, nga iyang gigamit pagpakaon sa iyang pamilya ug pagpa-eskuyla sa iyang mga bata, gikonbikto siya sa kasong dishonesty.
Nipatigbabaw sa pagkakonbikto ni Flores ang tanang mahistrado:  Silang Chief Justice Andres Narvasa ug Associate Justices Hilario Davide Jr., Teodoro Padilla, Florenz Regalado, Flerida Ruth Romero, Josue Bellosillo, Jose Melo, Reynato Puno, Jose Vitug, Santiago Kapunan, Jose Mendoza, Ricardo Francisco, Regino Hermosisima, Jr., Artemio Panganiban, ug Justo Torres, Jr.

-o0o-

Angay hinuong panaminan ni Corona ang tambag sa mga nag-una niya sa ilang pagpasabot sa pagtaktak ni Flores sa katungdanan:  "Ang tanang opisyal ug kawani sa gobyerno kinahanglan sa tanang higayon kapaninglan sa katawhan, moalagad nila uban ang hingpit nga responsibilidad, kaligdong, kamatinud-anon ug katakos, mopatigbabaw sa paghigugma sa nasud ug hustisya, ug mopuyo og yanong mga kinabuhi.
"Angayng mas magbantay ang mga opisyal ug mga kawani sa hukmanan, kinahanglan nga di sila masaway ug madudahan, gawasnon sa bisan unsang pasangil sa kahiwian di lang sa pagtuman sa ilang katungdanan kon dili apil na sa inadlaw nilang kinabuhi.  Kinahanglan sab sila nga mopatigbabaw sa maayong pamatasan sa tanang higayon aron nga di nila ma-eskandalo ang publiko."  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for March 1, 2012

Moatubang o motago?


Karong nipahuway nang prosekusyon pagpresentar sa ilang mga saksi ug mga ebidensiya sa impeachment trial ni Chief Justice Renato Corona, kinahanglang hukman sa depensa ang usa sa labing dako nilang kalibogan:  Angay bang palingkuron si Corona sa witness stand aron maoy mangunay pagtubag sa tanang mga pasangil batok niya?
Niangkon ang mayoriya sa mga abogado ni Corona nga ilang gitambagan ang ilang kliyente nga siya ang labing takos nga manalipod sa iyang kaugalingon.  Apan pipila nila nabalaka nga ang pag-atubang ni Corona sa husay makadaot sa ilang kawsa.  Si Corona wa pay desisyon, gitugyan ang pangutana sa iyang mga abogado.  Niabot nang higayon nga labing gikahadlokan sa depensa.

-o0o-

Wa mahadlok ang mga abogado ni Corona nga binastusan siya sa pag-atubang sa impeachment court.  Samtang may kahigayonan nga ma-insultohan siya, di tingali sa prosecutors nga labihan kahipos atol sa mga husay kon dili sa senator-judges nga mahimong di managana pagpangasaba niya, makaseguro si Corona nga makakuha og simpatiya sa publiko kon di makiangayon ang pag-atiman niya.
Labing gikahadlokan ni Corona ug sa iyang mga abogado mao nga di silang kabuot sa mga pangutana sa senator-judges, way kulba ang prosecutors kay manghilom man dayon sa lecture ni retired justice Serafin Cuevas.  Mahimong makahatag si Corona og bag-ong kasayuran nga mosangpot na hinuon sa pagsanga-sanga sa mga pangutana.

-o0o-

Kon di sab moatubang si Corona ug pasagdan lang ang iyang mga abogado nga maoy motubag sa tanang mga pasangil batok niya, matulisok siya sa publiko--nga maoy tinuod nga gihangad sa senator-judges--nganong wa motuman sa iyang pasalig nga wa siyay gitagoan ug nga iyang pangunayan paglimpiyo sa iyang ngan ug kadungganan.
Wa mag-inusara si Senate President Juan Ponce Enrile sa iyang baruganan nga mas makaayo sa tanang hingtungdan kon, inay motago, moatubang si Corona sa husay.  Aron personal nga ipasabot iya bang tanang titulo ug bank accounts nga napakita sa prosekusyon ug nganong wa man niya ibutang sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN)?

-o0o-

Dako ang tentasyon alang ni Corona ang pagpadayon sa ila nang nasugdan nga taktika pagpanalipod sa iyang kaugalingon pinaagi sa technicalities ug paglangay-langay.  Karong nipahuway nang prosekusyon, mas mabantang na sa tanang nagsunod sa husay kon bitik-bitikon lang gihapon og technicalities ang ilang kaugalingon aron pagdugang sa kalangay sa husay.
Hinaot nga may igong kaisog ug kaligdong si Corona sa pagbarug pagpangunay pagpanalipod sa iyang kaugalingon atubangan sa impeachment court.  Hinaot nga di na siya magpalaban sa Korte Suprema nga padayon niyang gikontrolar.  Kay bisan sa pag-ulug-ulog sa iyang mga abogado sa mahigalaon nilang senator-judges, ang labawng hukmanan padayon nga gi-apura ni Corona sa pagpahunong ug pagbasura sa legalidad sa nagpadayong impeachment trial.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 29, 2012

Pakita sa braso


Imbitado si Chief Justice Renato Corona sa prayer rally sa Iglesia ni Cristo (INC) sa Luneta.  Apan sa adlaw mismo sa kalihokan, giingnan siya sa kadagkoan sa INC nga di na lang patambungon.  Sa pikas nga bahin, si Presidente Noynoy Aquino wa makadawat og imbitasyon gikan sa INC.  Igo lang siyang giingnan nga imbitado ang tanan.  Nakahukom ang presidente sa di pagtambong.
Niangkon ang kadagkoan sa INC nga lunsay nga relihiyuso ang kalihokan.  Gipasidan-an ang mga modiskurso sa di paghisgot sa politika.  Apan nipasabot sab ang INC nga ang ilang mga mensahe gipaagi og mga pasumbingay.  Unsa may mensahe sa pag-imbitar ug pagbakwi sa imbitasyon ni Corona ug sa wa pag-imbitar ni Aquino?

-o0o-

Kon gusto sa INC nga pahinumdoman ang tanang hingtungdan sa kadako sa ilang puwersa, nilampos sila.  Ang kadaghan sa mga nanambong sa ilang kalihokan sa Luneta sa Manila ug sa Fuente Osmeña sa Dakbayan sa Sugbo nakapalab-as sa ilang pangangkon nga maka-garantiya sila og duha ka milyon ka boto sa ilang paluyohan nga mga magpapili sa nasudnong mga katungdanan.
Pipila ka lokal nga politiko sa Sugbo di hinuon modason sa ilang pangangkon.  Pila ka piniliay ang nilabay, ang lokal nga kadagkoan sa INC nipasalig pag-awhag sa ilang mga sakop pagbotar sa mga politiko nga ilang napilian.  Nakatag-an ka, nangapilde ang mga politiko nga ilang gipasaligan.

-o0o-

Kon tinuod nga usa sa katuyoan sa pagpakita sa dakong puwersa mao ang pagpadayag sa ilang kahimangod sa gidangatan sa pinangga nilang sakop nga si kanhi direktor Magtanggol Gatdula sa National Bureau of Investigation (NBI), sayop ang INC.  Si Gatdula gilambigit sa kasong pagpanagit ug pagpangilkil sa usa ka Haponesa nga ilegal nga gitanggong sa NBI.  Tinuod o dili ang pasangil, INC o dili si Gatdula, kinahanglang aksiyonan ni Aquino ang kaso.
Si Aquino mismo wa motuki sa merito sa kaso.  Igo lang niyang gimandoan si Gatdula pagbalhin sa Haponesa ngadto sa kustodiya sa Buro sa Imigrasyon.  Gisupak siyang Gatdula.  Gitaktak niya si Gatdula tungod sa insubordination.  Si Gatdula mismo niangkon nga di na siyang kapabilin sa katungdanan human nawad-i og pagsalig si Aquino niya.

-o0o-

Kining mga huhungihong sa tinuorayng mensahe sa prayer rally sa INC makapahinumdom nato unsa kalisod ang pag-balanse ni Presidente Aquino sa nagkasungi nga mga interes nga nag-bira-bira sa iyang pamunoan.  Di niya mahimong tagbawon ang tanan.  Ang ato lang pangaliya nga may katakos ug kaisog siya sa pagpatigbabaw sa kaayuhan sa labing daghan.
Kon tinuoray nga nagpaluyo ang INC ni Corona, gawasnon silang mopadayag sa ilang baruganan.  Apan mahimong mahagit lang nila ang mga dumadapig ni Aquino, nga mas daghan kay sa INC, sa pagpadayag sab sa ilang ka wa nay pagsalig ni Corona.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 28, 2012

Kakak si Enrile


Nagdumili ang Senado pagsupina sa mga mahistrado sa Korte Suprema sa nagpadayong impeachment trial ni Chief Justice Renato Corona tungod sa kabalaka nga balibaran ang ilang supina.  Matod ni Senate President Juan Ponce Enrile di siya andam nga mopatawag sa Armadong Kusog aron pagpatuman sa supina kon di motambong sa husay ang mga mahistrado.
Nipasabot si Enrile nga gusto niyang likayan kutob sa mahimo nga magkabangga ang impeachment court ug ang labawng hukmanan.  Bisan gipahinumdoman na siya sa prosekusyon nga nidaog ang Senado niadto sa pagpatawag sa mga opisyal sa buwag nga sanga sa gobyerno, si Enrile niinsistir nga mahimo lang gihapon silang balibaran sa Korte Suprema.

-o0o-

Gisukwahi ni Enrile ang iyang kaugalingon sa pagsugod sa impeachment trial niadtong Enero 16.  Kanus-a nipasidaan siya nga kusganong panalipdan sa Senado ang mandato sa konstitusyon nga ila ra ang bugtong nga gahom sa paghusay sa mga kaso sa impeachment ug nga ilang gamiton ang tanang gahom pagtuman sa ilang tahas.
Maayo tingaling pahinumdoman si Enrile nga siya ang nagsupina sa statement of assets, liabilities and net worth (SALN) ni Corona ug sa clerk of court sa Korte Suprema ug nga, bisan sa pasiunang panagana ni Clerk of Court Atty. Enriqueta Esguerra-Vidal ug tungod sa pag-insistir sa senator-judges, nasumiter ang dugay nang gitagoan nga SALNs.

-o0o-

Wa managana si Enrile pagluwat sa supina bisan sa kahigayonan nga balibaran sila sa labawng hukmanan.  Maisugon siyang nidemanda nga itugyan ni Vidal ang SALNs bisan sa kahigayonan nga magpasalipod si Vidal sa mga lagda ug mga resolusyon sa Korte Suprema nga nagdili sa pagpagawas sa SALNs nga way pagtugot sa mga mahistrado.
Apan dihang niawhag nang prosekusyon nga supinahan ang mga mahistrado, nibalibad na si Enrile.  Nikalit lang pagtumaw ang iyang panagana sa panagbangga sa duha ka institusyon nga wa makapugong niya sa pagluwat sa nahaunang supina nga nahisgutan sa ibabaw.

-o0o-

Gani, dihang niluwat ang Korte Suprema og indefinite nga temporary restraining order (TRO) batok sa pag-abli sa dollar accounts ni Corona sa Philippine Savings Bank, gikumbinser ni Enrile ang mayoriya sa senator-judges pagduko sa TRO.
Nganong nikalit man lang og kakak si Enrile?  Nganong nawagtang na man ang kaisog pagpanalipod sa eksklusibong gahom sa Senado sa paghusay sa mga kaso sa impeachment?  Nilampos ba ang mga abogado ni Corona sa paghudlat ni Enrile pinaagi sa gibalikbalik nilang pasidaan sa mistrial?  Nitalaw ba gyod o nagpadugang lang sa pusta?

Kon labihang hadloka gyong Enrile nga ikabangga ang labawng hukmanan, nga andam siyang moyango sa TRO ug ubang sukwahi nga kamandoan, unsaon pa man niya pagbalibad kon ang Korte Suprema mopatigbabaw sa laing petisyon ni Corona, nga hangtod karon maoy nagduma sa hukmanan, nga hunungon nang impeachment trial?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 27, 2012

Konbikto si Corona


Kon mohunong nang prosekusyon pagpresentar og mga saksi ug ebidensiya human sa ilang kalamposan pagmatuod sa Article 2 sa kasong impeachment batok ni Chief Justice Renato Corona, mayoriya sa mga senador mobotar pagkonbikto sa sinumbong.  Apan ang pangutana:  Makakuha ba ang prosekusyon og 16 ka boto nga maoy gikinahanglan pagtangtang ni Corona gikan sa Korte Suprema?
Bisan sa mga bulilyaso sa prosecutors, bisan sa kangilngig sa mga abogado ni Corona ug tungod sa tabang sa pipila ka senator-judges, napagawas sa Senado ug nahibaw-an sa publiko ang statement of assets, liabilities and net worth (SALN), mga titulo sa yuta ug kabalayan, income tax returns (ITRs) ug bank accounts ni Corona.  Nabalaka hinuon ang prosekusyon nga di sama kalig-on ang ilang mapakita nga mga saksi ug ebidensiya sa ubang articles of impeachment.

-o0o-

Matod ni House Prosecution Panel Spokesman Erin Tañada gipaningkamotan nila nga makapresentar og mga saksi ug ebidensiya nga labihan kalig-on batok ni Corona nga way laing kapilian ang labing menos 16 ka senator-judges, bisan sa ilang politikanhong kahugpongan ug mga ambisyon, gawas sa pagkonbikto niya.
Masaligon si Tañada nga igo nang ilang nahimo sa Article 2:  Napamatud-an nilang namakak si Corona sa iyang kabtangan ug mga utang, napakita nilang mga yuta, kabalayan ug bank accounts nga gitagoan ni Corona ug sa iyang asawang si Cristina, ug bisan ang mga natabonan ni Corona--iyang dollar accounts sa PSBank ug mga dokumento sa Korte Suprema sa pagsuway pagpalayas ni kanhi presidente Gloria Arroyo sa niaging tuig--makatabang sa argumento nga di siya haom sa puwesto.

-o0o-

Kay politikanhong proseso man ang impeachment, makatabang nato ang pag-ila-ila sa 23 ka senator-judges:

• Unom ang magpapili pag-usab sa 2013 (silang Alan Peter Cayetano, Chiz Escudero, Gringo Honasan, Loren Legarda, Koko Pimentel ug Sonny Trillanes);
• Unom di nang kadagan human mapupos ang termino karong 2013 (Ed Angara, Joker Arroyo, Johnny Enrile, Ping Lacson, Kiko Pangilinan ug Manny Villar;
• 10 magpabilin hangtod sa 2016 (Pia Cayetano, Frank Drilon, Jinggoy Estrada, TG Guingona, Lito Lapid, Bongbong Marcos, Serge Osmeña, Ralph Recto, Bong Revilla ug Tito Sotto); ug
• Si Miriam Defensor Santiago nagpaabot sa pagsugod sa iyang termino sa International Criminal Court (ICC).

-o0o-

Sa akong ubos nga paniid, segurong mokonbikto ni Corona ang mga alyado ni Presidente Noynoy Aquino nga silang Drilon, Guingona, Lacson, Lapid, Osmeña, Pangilinan, Recto ug Trillanes.  Ang mga alyado ni Binay di sab ganahang tulisukon nga mga "manluluwas" ni Corona:  Escudero, Estrada, Legarda ug Pimentel.  Silang Angara ug Enrile mokonbikto tungod ug alang sa politikanhong kaugmaon sa ilang mga anak.
Segurong mo-absuwelto ni Corona silang Arroyo, Marcos ug Revilla.  Way klaro silang Honasan, Santiago, Sotto ug Villar.  Ang duha ka Cayetano maoy mohingpit sa 16 ka botong gikinahanglan pagkonbikto.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com