Arangkada for September 9, 2007

          SUKOL NI GWEN

 

          Kon nagtuo si Gobernador Gwen Garcia nga nagkurog nang mga magsisibya sa Sugbo tungod sa iyang pagkiha sa pipila nila, nasayop siya.  Nakaseguro kon may nakasulti na niya sa mga pasundayag sa nagkalainlaing news organizations atol sa News and Public Affairs Night niadtong Biyernes sa gabii sa Baseline Restaurant sa nagpadayong kasaulogan sa KBP Cebu Broadcasters Month sa tanang lokal nga  TV ug radio stations nga sakop sa KBP.

          Si Garcia ang sentro sa kasagaran sa mga pasundayag.    Gipasundayag nila ang iyang kamaginukdanon sa mga nanaway sa iyang mga transaksiyon ug ang kamahiligon niyang mosalida atubangan sa mga kamera.  Ang mga pasundayag maoy pahinumdom ni Garcia nga ang pagduko sa kadagkoan sa KBP nga iyang gisabonan og kasaba sud sa iyang buhatan, pila na ka buwan ang nilabay, di timaan sa pagtalaw kon dili sugo lang sa maayong pamatasan.

-o0o-

          Matag higayon nga dunay dagkong kalihokan sa CICC, bahaan ko sa mga tawag ug text messages sa Sugbuanong mga magbubuhis nga nangreklamo sa nangliki nang mga bungbong ug kisame ug nangaguba nang gripo ug pultahan sa mga pansayan.  Pulos sila naglisod pagtuo sa kagusbat na sa walo pa lang ka buwan nga building.  Mas sibaw ang ilang kahibung giunsa pag-abot og P1 bilyon ang gasto pagtukod sa CICC.

          Ambot tungod ba sa mga kasong gipasaka ni Garcia batok nako, o wa lang silay kaing kapahungawan, ako maoy nahimong imbudo sa tanang mga pagsaway sa paboritong proyekto sa gobernadora.  Bisan ang mga suod ni Garcia nihunghong nga bisan unsaon og tuali di gyod world class ang building ug mora nang 10 anyos ang gidak-on ug gidaghanon sa mga liki ug mga guba.

          Masulub-on kong mopahibawo ninyo nga di gihapon ko gawasnon nga makasud sa CICC.  Sa bugtong higayon nga nakasud ko niadtong Mayo, gigiyahan mi sa pipila lang ka kuwarto ug di gawasnong makalibot sa giingong mas gubaon nga mga bahin.

-o0o-

          Pila na ba gyod ang kinatibuk-ang gasto sa CICC?  Kanus-a man dutlan sa kaikog si Garcia sa dugay na kaayong pangilaba sa tinuod nga mga tag-iya sa kuwarta nga way pupanagana niyang gigasto sa kontrobersiyal nga proyekto?

          Nahadlok ko nga kon padayong magpaabot, mas una pang maputi ang uwak.  Kay ang mga ahensiya nga atong gisaligan nga mosusi sa transaksiyon wa maggunok:  Ang Cebu Provincial Board labaw pang rubber stamp kay sa Cebu City Council; ang COA nagpangikog kay tingalig gukdon sab sama sa auditors sa GSIS; ug ang Visayas Ombudsman wa pa huwasi sa kahadlok human banghagi ni Garcia ug gipasanginlan nga nagpagamit sa iyang mga kaatbang sa politika.

          Busa kitang mga magbubuhis mao nay angayan nga molihok,  maghiusa sa pagbarug ug pagpanalipod sa atong katungod sa pagpakisayod.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for September 8, 2007

P1B nang CICC?

Uban sa dugang P100 milyones nga gahin sa Cebu Provincial Board, ang kinatibuk-ang gasto sa pagtukod sa CICC mahimong mokapin na sa P1 bilyon. Wa hinuoy apelyido ang bag-ong kuwarta nga, bisan sa sibaw nga mga pasangil sa overpricing ug ubang anomaliya, gipasar sa board members sa usa lang ka pamilok. Way katin-awan nga nadawat ang Sugbuanong mga magbubuhis, ang tinuod nga mga tag-iya sa kuwarta, asa gamiton ang pundo:

• Pagpatuman ba sa dugay nang giwarawara nga reconfiguration sa CICC aron maggamit sa mas dagkong trade exhibits; o

• Pagbayad ba sa nangaging mga gasto sa CICC nga hangtod karon, ambot unsay hinungdan, wa pa gyod hingpit nga angkona sa kadagkoan sa Kapitolyo.

-o0o-

Samtang di nang kapangangkon nga ang CICC maoy labing barato nga world class nga convention center, gani maglisod na man pagbakwi sa panganti nga di niya tugotan nga moabot ang gasto og P800 milyones, nga iyang gihulagway nga makahahadlok o makalilisang, si Gobernador Gwen Garcia dunay mas dakong gimbuhaton: Ang pagpakita ngadto sa mga Sugbuanon, nga maoy tinuorayng mga hawod sa Sugbo, sa dugay na nilang gipangita nga mga dokumento sa pagtukod sa CICC.

Human sa iyang pangangkon nga kapin ra sa P500 milyones ang gasto sa CICC, nga giangkon na karon sa ubang mga tagduma sa lalawigan nga di maoy kinatibuk-ang gasto, si Garcia wa magtagad pagpasabot sa mga Sugbuanon nganong sayop ang iyang gihatag nga kasayuran. Labaw nang wa maggunok pagpakita sa mga dokumento sa pagsubasta sa nagkalainlaing mga transaksiyon sa CICC.

-o0o-

Karon ang ika-218 ka adlaw sa kapakyas ni Garcia pagpakita sa mga dokumento sa CICC. Lisod sabton nganong naabtan siya ning gidugayona sa pagtahud sa batakang katungod sa katawhan pagpakisayod sa mga transaksiyon nga iyang gisudlan---nga gipatigbabaw ug gipanalipdan sa 1987 Constitution ug sa Code of Conduct and Ethical Standards of Public Officials and Employees.

Kon wa siyay gitagoan, unsa may iyang gilangayan? Kon wa siya magtago sa kangitngit, nganong mahadlok man siya sa kahayag? Kon wa siyay nalapas nga mga lagda, nganong gipaantos man niyang mga magbubuhis nga siyam-siyaman og pinaabot?

-o0o-

Ang cluster head sa COA 7, Delfin Aguilar, gikutlo ni Crisologo Saavedra nga nagkanayon nga wa pa ihatag ni Garcia nila ang tanang mga dokumento sa CICC. Mao ni hinungdan nga ang nasuhid sa ilang auditors mao ra ang P7.9 milyones nga gasto, nga 15% ra sa kinatibuk-ang proyekto.

Ang Visayas Ombudsman nasakpang nagyaka lang sa mga pasangil sa kahiwian sa CICC sud na karon sa pipila ka buwan. Inay gamiton ang ilang gahom pagpugos ni Garcia pagtahan sa mga dokumento, si Ombudsman Director Virginia Palanca-Santiago igo lang nangayo sa kuwangan nga papeles sa COA 7. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for September 7, 2007

          TINDERA SA BUGAS

 

          Kon ang tindera og bugas magpautang sa iyang baligya ug di siya bayran sa gikasabotan nga panahon, daghan siya og kapilian:   Mahimo niyang tultulon ug paninglan ang nakautang, mahimong hatagan og laing lugway, mahimo niyang yawyawan ug awayon, mahimo niyang ikiha, o mahimo niyang kalimtan na lang.   Ang tindera, bisan sa kaubos sa iyang edukasyon, bisan wa siyang kataak og kolehiyo, nahibawo sa labing dakong risgo sa iyang pagpautang----nga matabla ang iyang puhonan.

          Ang mas dagkong mga magpapatigayon dunay mas dakong kahigayonan sa pagpanalipod sa ilang puhonan.  Mahimo nilang papirmahon og kontrata ang mangutang, o pangayoan og collateral, o i-blacklist aron nga di nang kapangutang sa ilang kaubanang mas dagko pang mga magpapatigayon, o magpalaban sa hingtungdang mga ahensiya sa kagamhanan aron lang mapugos ang may atraso nila sa pagbayad.

                   -o0o-

          Mahimo gani nilang yatakan ang mga balaod.   Ug kon badlungon sa ilang kalapasan, mahimo nilang hudlaton ang kagamhanan ug ang kinabag-an sa katawhan.

          Nga maoy gihimo sa mga tag-iya sa pribadong mga tambalanan.  Sud na karon sa daghang katuigan, gitanggong ang ilang mga pasyente nga way ikabayad.  Naneguro ang mga tambalanan nga mabayran, bahala na kon nisamot kalisod ang kahimtang sa kabos nilang mga pasyente, kay nisamot pagburot ang ilang bayranan ug busa nisamot pagtidlom ang ilang kahigayonan nga makabayad.

          Ug karon nga sa kataposan na-eskandalo na pag-ayo ang pipila ka nagpakabana nga mga opisyal sa kagamhanan, nga igong nakapalihok nila pagbadlong sa nangalisbo nga kahiwian, ang mga tambalanan nanghudlat dayon nga di na manawat og mga pasyente kon di bakwion ang balaod nga nagdili nila pagtanggong sa mga utangan.

                   -o0o-

          Lahi sa tindera og bugas, gusto sa pribadong mga tambalanan nga ang kagamhanan maoy maningil sa mga utangan nila.  Lahi sa tindera nga nidawat sa risgo nga daganan sa mga utangan, ang mga tambalanan nagpatuyang sa nag-aliwaros nilang tinguha nga lunlon ginansiya ray makuha sa ilang patigayon.

          Ug lahi sa tindera nga nagpakahilom pag-ihap sa iyang alkanse, ang mga tambalanan nagpapating pa sa pagpangayo og kuwarta sa kagamhanan nga ma-una-una nila pagkolekta samtang wa pang kabayad ang mga pasyente.

                   -o0o-

          Sakto si Senadora Pia Cayetano.   Di makiangayon nga ihan-ok sa pribadong mga tambalanan ang tanan nilang suliran ngadto lang sa duha ka pahina nga balaod.  Wa niya isulti, apan di sab angayng mangiyugpos ang kagamhanan pag-ulog-ulog sa ilang kaugalingon nga maatiman nang kahimsog sa katawhan karon nga di na katanggong nila ang mga tambalanan.

          Ang pait nga kamatuoran mao nga napakyas ang kagamhanan paghatag sa batakang panginahanglan sa panglawas sa kinabag-an sa iyang katawhan.   Ang pribado nga mga tambalanan mao lay usa sa nahan-okan sa maong pagpabaya.  Nga inay motabang, niapil hinuon pagpahimus sa mga napasagdan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for September 6, 2007

          SSS UG GSIS

 

          Ang kadagkoan sa GSIS isog nga nipasidaan nga ilang gukdon aron masilotan ang mga tawo nga padayong nikobra sa pension sa ilang mga sakop nga dugay nang nangamatay.   Makiangayon lang nga ila ning tinud-on.  Apan ang kalamposan sa pekeng pensioners pag-ilad sa GSIS sud sa daghang katuigan di maayong tilimad-on sa katakos sa ahensiya pagpanalipod sa interes sa iyang mga sakop.

          Sa pikas nga bahin, unsa man ang silot sa kadagkoan sa GSIS nga nagbuut-buot pagdeklarar nga patay na ang ilang pensioners nga dako pang buhi ug sa way daghang pakisusi nikanselar sa ilang pension?   Di kay kana ra.  Dihang gitawag ang ilang atensiyon sa dakong kasaypanan, ang GSIS nagdumili pagpangayo og pasaylo ug nidugang og paantos sa nasad-ang pensioners nga gipapaabot og laing pipila ka buwan una nakadawat pagbalik sa ilang pension.

                   -o0o-

          Ang sibaw nga mga reklamo batok sa GSIS mas lanog nga paminawon atubangan sa makapatagbaw nga pangalagad sa SSS.  May sukaranan ang mga kawani ug mga retirado sa kagamhanan, nga maoy mga sakop sa GSIS, sa ilang katugbang nga mga kawani ug mga retirado sa pribadong mga kompaniya, nga maoy mga sakop sa SSS.

          Kay samtang nangadlawon pagpila ang mga sakop sa GSIS alang sa ilang mga pension ug ubang mga benepisyo nga nalangay o nawagtang gyod nga way klarong katin-awan, ang mga sakop sa SSS gipasalamatan ug gipasidunggan tungod sa dako nilang tampo pagpalambo sa pundo atol sa ika-50 nga sumad sa pagkatukod sa ahensiya.   Samtang di sab hingpit nga natagbaw ang mga sakop sa SSS, ang ilang gidak-on ug gidaghanon sa ilang mga reklamo wa ra sa kumingking sa yangungo sa mga sakop sa GSIS.

                   -o0o-

          Di kapugong ang mga sakop sa duha ka ahensiya pagtandi sa ilang mga tagduma:   Si Winston Garcia, presidente ug general manager sa GSIS, nga nangangkong maoy nanimon sa ahensiya sa hingpit nga kalamboan; ug si Corazon dela Paz, chief executive officer sa SSS, nga nangayo sa pagsabot sa mga sakop sa pagkaapiki sa ahensiya tungod sa kasaypanan sa nangaging mga tagduma.

          Si Garcia human nangangkon nga adunahan na kasyo ang GSIS nakahatag lang og 3% nga usbaw sa pension sa mga sakop.  Samtang si dela Paz nga hilom nga naningkamot paglugway sa lahutay sa pundo sa SSS nakahatag og 10% nga usbaw sa pension sud na karon sa duha ka sunud-sunod nga tuig.

                   -o0o-

          Laing kalainan sa duha ka ahensiya:  Samtang bukas ang SSS nga nitubag sa tanang pangutana sa iyang mga sakop, ang GSIS modayon og pasangil nga gisabotahe sa mga kawani ang way kahumanan nilang computerization.

          Samtang si dela Paz nidasig sa iyang mga sakop pagsugyot og mga paagi pagpalambo sa ilang serbisyo, si Garcia nikiha sa COA auditors nga nangahas pagbaraw sa pipila niya ka transaksiyon.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for September 5, 2007

          SADISTA ANG GSIS?

 

          Kon nituo ka sa pasalig sa GSIS nga nilambo nang ilang pangalagad tungod sa ilang computerization ug modernisasyon, basaha ni ug hilak:   Si Lilia Teves, nga nireklamo sa nalangay niyang pension, gitawgan sa GSIS sa telepono ug gipaadto sa ilang buhatan.   Nagdali-dali intawon si Teves sa pagtuo nga makobra nang iyang pension.  Apan pag-abot niya sa Leon Kilat, igo lang giingnan nga ang ulohang buhatan ray makalibkas sa pagkasuspenso sa iyang pension ug nga absent ang kawani nga makatabang niya pagkontak sa Manila.

          Nganong gihasol pa man si Teves pagpa-adto sa ilang buhatan nga inutil man diay sila pagsulbad sa iyang suliran?   Nganong wa na man lang sultihi sa telepono nga absent ang kawani nga makatabang unta niya?  Lain ning tilimad-on sa kaubos sa pagtan-aw sa GSIS sa ilang mga sakop.

                   -o0o-

          Ang pagtingog ni Teves sa Arangkada sa DYAB Abante Bisaya nakapabaha sa mga reklamo sa mga sakop sa GSIS.   Labihang daghana gyod diay nga wa matagbaw sa pangalagad sa ahensiya apan niluom lang.  Hilom nga naglaom nga ang pagpakabana sa pipila, sama ni Teves, mapapugwat nilang Winston Garcia ug ubang kadagkoan sa GSIS nga gikinahanglan ang dinaliang kausaban sa sistema aron matuman ang labing batakan nilang katungdanan pagtagbaw sa mga panginahanglan sa ilang mga sakop.

          Nahadlok hinuon kong sadista ang kadagkoan sa GSIS.  Nganong nakaako man paglisud-lisod sa ilang mga sakop, labi na sa mga retirado nga lugos na intawong makalakang?  Di sab kapugngan ang pipila nga nagduda nga tinuyo ang kalangay.   Kay matentalon kaayo ang saad sa dakong tubo sa money market sa pipila ka buwan nga kalangay sa minilyon ka pesos nga mga benepisyo.

                   -o0o-

          Mapaubsanon kong mohagit nilang Garcia ug kaubanan sa pagmatuod nga takos silang modawat sa makalilisang nilang mga suholan ug mga pribilehiyo pinaagi sa pagpangita og mga paagi pagbadlong sa palusot sa pipila ka badlungong mga sakop sa way pag-angin ug pagsilot sa kinabag-an nga nagbinuotan.

          Ang ilang pagpugos sa tanang retirado, apil nang mga masakiton nga maglisod na pagbiyahe, pag-update sa ilang records matag tuig aron nga di putlon ang ilang pension tungod lang sa minaldito sa pipila way kalainan sa inamaw nga pagsunog sa tanang kabalayan aron pagsilot sa pipila ka badlungong mga ilaga.

                   -o0o-

          Si Cordova Mayor Adelino Sitoy, nga natandog nga naminaw ni Teves sa radyo, nitambag sa mga sakop nga naproblema sa GSIS sa pagdangop sa Visayas Ombudsman.   Naglaom si Teves nga atimanon siya nilang Ombudsman Director Virginia Palanca-Santiago ug kaubanan.

          Nitataw si Teves nga ang Labawng Makagagahom nakakita sa inhustisya nga ilang nahiagoman.   Gihangad na lang niya sa langit ang pait nga bawos sa nasudnong kagamhanan sa iyang 33 ka tuig nga pag-serbisyo isip magtutudlo.  [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for September 4, 2007

          SILOT SA GSIS

 

          Si Lilia Teves, nga niretiro na pila ka tuig ang nilabay human sa 33 ka tuig nga pagtudlo sa nagkalainlaing eskuylahang publiko dinhi sa Dakbayan sa Sugbo, maoy usa sa labing suhito sa mga lagda sa GSIS.   Tungod sa iyang kakugihan ug kamaayong manulti, siyay gipalihug sa iyang kaubanan pagsusi sa ilang pension ug ubang mga benepisyo.  Kasagaran sa mga namalihug niya masakiton na, ang uban gani naglubog na lang sa banig.  Salamat sa iyang kanunayng pagyampungad sa GSIS, naatiman ni Teves ang tanan nilang hangyo.

          Wa magdahom si Teves nga siya na sab diay ang sunod nga mabiktima sa lisod sabton nga sistema ug burukrasya sa GSIS.  Wa magpaabot nga iyang pension maoy sunod masangit ug nga siya na say magkara-kara pagpangita og kadangpan nga makatabang niya.

                   -o0o-

          Nahibawo si Teves sa lagda sa GSIS nga kinahanglang i-update nilang mga retirado ang ilang rekord matag tuig aron nga di maputol ang pagdawat sa ilang pension.  Panginahanglan ni nga giisip sa kadagkoan sa GSIS nga mahinungdanon pagtino nga buhi pa ang pensioners ug nga di ang maru nilang kaparyentihan mao nay nagpahimus sa ilang mga benepisyo.   Apan alang sa luyahon ug masakiton nang mga retirado, dako ning insulto ug di makiangayong silot.   Tungod sa kapakyas sa GSIS pagbadlong sa palusot sa pipila, ang kinabag-an nga nagbinuotan maoy gipahimungtan.

          Nahibawo sab si Teves sa laing lagda nga kinahanglang i-update ang iyang rekord duha ka buwan sa di pang iyang birthday niadtong Hulyo.  Maong sa matag Lunes sa Mayo ug Hunyo, nagsige na siyag apura sa lokal nga buhatan sa GSIS pag-update sa iyang rekord.  Apan sa matag higayon giingnan siya nga pabalikon lang sa iyang birthday.

                   -o0o-

          Sa niaging semana, nabawo si Teves sa iyang e-Card Plus.   Tulo ka adlaw nang nagbalikbalik sa nagkalainlaing ATM machines, wa igkitang iyang pension sa Septiyembre.  Napudpod ang iyang tudlo og tinawag sa mga telepono sa GSIS apan way nadawat nga katin-awan.   Natino ni namo kay nagsige lang tuod og bagting, way nitubag.

          Maayo na lang nakalusot mi sa linya ni GSIS PIO Mitos Galicinao.  Nagduda nga naputol ang pension ni Teves kay wa ma-update ang iyang rekord sa gitakdang panahon, nisaad si Galicinao nga magsusi sa ilang ulohang buhatan.

                   -o0o-

          Ang nahitabo ni Teves kumingking ra sa pag-antos sa ubang mga sakop sa GSIS.   Nga igo lang giulog-ulogan niadto nga kabahin ni sa computerization ug modernisasyon sa ahensiya.  Apan kay nagpadayon pa mang mga bulilyaso hangtod karon, namasangil na sang kadagkoan nga gisabotahe sila sa mga kawani nga di kadawat sa gipasiugdahan kausaban.

          Apan ang rekord sa GSIS nagpakita nga mas daghang mga transaksiyon ang naatiman niadto nga manumano pang sistema.   Panahon na tingaling prangkahan sa kadagkoan sa GSIS ang ilang mga sakop kon hain sila kapusta.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for September 3, 2007

KABILIN NI INDAY NITA

 

Queen City Memorial Gardens --- Samtang nagsuwat ko ini, ubos madag-umon ug kahilakon nga kalangitan, ilang gitunod ang patayng lawas ni Inday Nita Cortes-Daluz sa iyang kataposang pahuwayanan.  Giipon sa mga lubong sa iyang bana, Jose Jr., iyang anak, Jonathan, ug mga ginikanan, Jose ug Rosa.  Pila lang ka lakang gikan sa lubnganan ni Raul Pintoy, ang batang bayani sa duguong pagsung sa Kapitolyo sa Sugbo nga giisip sa mga nanambong sa protesta nga gitambongan ni Inday Nita nga bantayog sa bangis nga diktadura.

Sa mosunod nga mga adlaw, ang lubnganan ni Inday Nita tultulon sa bagang duot sa katawhan kansang mga kinabuhi iyang nahikap ug kansang mga kasingkasing ug panghunahuna iyang nausab.  Ang kabos niyang lubnganan magsilbing bantayog sa higante niyang kabilin sa kalingawan, pag-alagad ug pakigbisog.

-o0o-

Ang dakong haw-ang sa kahidlaw nga namugna sa iyang pagtaliwan natapakan og diyutay sa giingon ni Juliet Banzon, sa iyang panamilit sa haya niadtong Biyernes sa gabii, nga hingpit nang nahanaw ang kasakit ug kabalaka ni Inday Nita, nahibilin mao na lang ang lunlon nga kalipay sa pakighimamat sa Magbubuhat ug sa iyang mga minahal nga nag-una niya.

Apan wa gihapon kapugngi ang hilom nga danguyngoy ug paglugmaw sa mga luha timaan sa way kinutoban nga pagbangotan sa kaparyentihan ug kahigalaan nga nihatod sa iyang patayng lawas dinhi.  Gibahaan ang iyang lungon sa puti nga mga buwak ug yellow ribbons nga nagtimaan sa dakong tampo ni Inday Nita sa makasaysayanong pakigbisog pagbungkag sa diktadura ugpagbanhaw sa kaugalingnan ug demokrasya.

-o0o-

Isip kanhi assemblywoman, si Inday Nita mahimo untang pasidunggan sa hawanan sa Kongreso.  Apan silang Cebu City Councilor Jose Daluz III ug uban niyang mga anak wa na maghasol sa paghangyo.  Nga, atubangan sa mga eskandalo sa House of Reprsentatives karon, di sab angayng ikahangol.

Si Kongresista Raul del Mar nisaad hinuon pag-awhag ni Kongresista Antonio Cuenco nga mopasar sila og resolusyon sa House pagpasidungog sa maayong mga buhat ni Inday Nita ug pagpahasubo sa iyang pamilya.

-o0o-

Ang labing tam-is nga pasidungog alang ni Inday Nita, labaw sa dan dinhi sa dakbayan nga gisaad ni Mayor Tomas Osmena nga nganlan alang niya, mao ang pag-ila sa munisipyo sa Compostela.

Si kanhi-mayor Gilbert Wagas, nga usa sa labing suod ni Inday Nita, niingon nga kaniadto pa untang gipasidunggan ang labing inilang anak sa ilang lungsod.  Sa wa mosidlak ang iyang bituon sa entablado ug radyo, ang batang Nita kinahanglan pang mokatkat sa lubi una makakaon.  Ang iyang paghimuntog sa labing taas nga ang-ang sa media ug kagamhanan maoy kadaogan sa kinabag-an nga wa pa modaog sa mas kutas nga pakigbisog paghaw-as sa ilang kaugalingon gikan sa katimawa.  [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com