Arangkada of Leo Lastimosa for May 14, 2011

Bulls ug Heat

Samtang naghinamhinam ta sa pagsugod sa NBA Eastern Conference Finals sa Chicago Bulls ug Miami Heat karong Lunes (alas-8 sa buntag sa oras sa Pilipinas), niang mga bugkos sa duha ka team:

• Si Derrick Rose, 22, sa Bulls ang nitapos sa duha ka tuig nga pagdominar ni Lebron James, 26, sa Heat sa NBA ug nahimong labing batan-ong MVP;
• Si Rose ug James ang nangu sa All-NBA First Team karong tuiga nga naglakip nilang Kobe Bryant sa Los Angeles Lakers, Kevin Durant sa Oklahoma City Thunder ug Dwight Howard sa Orlando Magic;
• Gidominahan sa Bulls ang Heat, 3-0, sa ilang mga duwa sa regular season ug
• Si Rose ug Dwyane Wade sa Heat pulos mga molupyo ug pulos gi-idolo sa Chicago.

-o0o-

Bisan ang mga tagduma sa Bulls ug Heat may mga sumpay sab:

• Silang Pat Riley, presidente sa Heat, ug Gar Forman, general manager sa Bulls, maoy co-Executives of the Year sa NBA karong tuiga;
• Si Tom Thibodeau sa Bulls ang Coach of the Year karong tuiga samtang si Erik Spoelstra, ang labing unang Filipino-American head coach sa NBA, diriyot mapalagpot sa puwesto human sa sunudsunod nga pilde sa Heat sa pagsugod sa regular season; ug
• Ang Bulls aktibo nga nangulitawo nilang James, Wade ug Chris Bosh, nga nagkasabot na diay nga mag-ipon sa Heat.

-o0o-

Unsay mga alas sa Bulls?

• Si Rose maoy labing dakong labad sa ulo sa Heat tungod sa iyang katakos pag-atake sa paint ug pagmugna og opensa alang sa iyang kaubanan, bisan si Wade maglisod pag-apas niya;
• Ang ilang bench mas lawom kay sa Heat, labi na si Kyle Korver nga nisidlak sa series batok sa Indiana Pacers ug Taj Gibson nga epektibo kaayo sa series batok sa Atlanta Hawks;
• Ang pagdominar sa Bulls sa rebounds mapuslanon sa gipaabot nga low scoring nga East finals series;
• Ang ilang homecourt advantage (upat sa pito ka duwa duwaon sa United Center); ug
• Ang ilang ka-agresibo, kalagsik ug determinasyon pagdaog bisan kon unsa kadako ang ilang biya.

-o0o-

Unsay mga alas sa Heat?

• Tulo sa upat ka labing maayong magduduwa nga mag-abot sa series magsul-ob sa uniporme sa Heat;
• Silang James ug Wade pulos makamugna og shots;
• Si Bosh mas maayo og mga numero kay ni Carlos Boozer bisan kon ang iyang kabangga mao ang all-defensive forward nga si Kevin Garnett sa series batok sa Boston Celtics;
• Mas maayo ang depensa sa Heat sa playoffs, gitugotan ang ilang kaatbang og average nga 88.8 points per game (ppg) kay sa 89 ppg sa Bulls; ug
• Kon moduwa ang Heat sa ilang labing maayong basketball sud sa 48 minutos, way team sa NBA nga makapilde nila.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 13, 2011

Salida sa Compostela

Unsay mas dakong atraso:  Ang pagsakmit sa munisipyo sa Compostela o ang paghikaw sa katawhan sa pangalagad sa ilang gipiling mayor, bise mayor ug mga konsehal sud na sa dul-an sa tuig?  Samtang way naangol sa pagpamugos nilang Joel Quiño, kandidato pagka mayor, ug kaubanan pag-okupar sa buhatan sa mayor, apan pilay masakiton nga wa matambali, pila ka biktima sa krimen nga wa mapanalipdi ug pila ka batakang panginahanglan nga wa matagbaw tungod sa pagmika sa Comelec?
Segurong makasohan silang Quiño ug kaubanan, gawas lang kon duphan sa ilang mga padrino sa politiko.  Apan layo ra sa Kantipla ang kahigayonan nga makiha ang taga Comelec nga wa magtuman sa ilang trabaho.

-o0o-

Di ko andam nga modupa sa salida ni Quiño ug sa iyang mga dumadapig.  Nakalapas sila sa balaod.  Di mahimong ilang kumuton ang balaod sa ilang kaugalingong mga kamot, bisan unsa kamakiangayon ang ilang kawsa.
Apan di kapasanginlan ang pundok ni Quiño nga nidireto lang pag-alsa.  Wa sila magkuwang pag-apura sa Comelec paghusay sa kasong gipasaka ni kanhi mayor Richie Wagas batok sa pagdaog ni Quiño sa piniliay sa niaging tuig.  Nag-privilege speech pa gani si Kongresista Red Durano sa ikalimang distrito batok sa paghikaw sa Compostela og politikanhong liderato.
Kon silotan ang pagpinutong ni Quiño, nganong di man kapaninglan ang pagyaya sa Comelec?

-o0o-

Mao ni pait.  Wa tay dag-anan.  Di magukod ang Ombudsman nga niyaka sa atong mga kaso sa daghang katuigan.  Apan kon magprotesta sa ilang buhatan mahimo kang bunalan sa kapolisan ug ikiha kay way permiso.
Ang ubang mga buhatan sa gobyerno mahimong malangay pag-atiman bisan sa labing yanong mga transaksiyon ug molusot nga daghan ang uban nilang gimbuhaton.  Apan kitang mga magbubuhis di makalangay pagbayad sa buhis kay daghan pa ta og ubang obligasyon.
Alang sa BIR, di mahimong di una ta mobuhis kay wa makolektang basura ug way tambal ang publikong mga tambalanan.  Apan mahimo rang kawaton ni Heneral Carlos Garcia ang atong buhis (plunder) basta moangkon lang sa mas gamayng krimen (indirect bribery).

-o0o-

Si Quiño di hinuon ordinaryong molupyo.  Lider siya sa mga Durano.  Nga di kinahanglan nga mogamit og people power aron pagpatigbabaw sa ilang mga interes.  Gawas lang kon, tungod sa pagkawagtang na sa pamunoan ni Gloria Arroyo, nga hingpit nilang gipaluyohan tungod sa daghang nadawat nga pabor niadto, di na nila magawongan ang Comelec.  Nga posibleng mas una lang nga naduol sa pikas nga partido.
Lisod tuohan nga mohimo si Quiño og di kasarangan nga salida nga way bendisyon sa mga Durano.  Mas lisod tuohan nga molingiw lang ang mga Durano sa kayagaw sa usa ka bahin sa ilang distrito kon di pa lovingly dedicated para nila.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 12, 2011

               Pahumot ni Apostol


       Nganong nikalit man lang og kahumot si Visayas Ombudsman Pelagio Apostol ngadto sa pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino?  Nganong gikan sa pagka itoy ni kanhi Ombudsman Merceditas Gutierrez, kalit man lang nahimo si Apostol nga usa sa labing madanihong aplikante alang sa nabakante nga katungdanan--di lang sa kasamtangang kapasidad, samtang nanawat pa ang Judicial and Bar Council (JBC) sa mga nominees, kon dili sa permanente gyong kapasidad, kon matsambahan nga maoy matudlo nga sunod nga Ombudsman?

       Kanus-a man nilubad si Apostol?  Kanus-a man nahuman ang iyang pagka tigdupa sa mga eskandalo sa buhatan sa Ombudsman?  Ug kanus-a man nagsugod pagpresentar sa iyang kaugalingon nga usa sa mga ahente sa paglimpiyo sa buhatan?

-o0o-

       Kon huwasan na sa kakugang sa bag-ong postura ni Apostol, palihug padayonan pagbasa aron mapahinumdoman sa usa lang ka insidente nga nagpasundayag sa duha niya ka panagway:

Sa usa ka bahin, si Apostol ang nibabag sa pagpagawas unta niadtong Disyembre sa niaging tuig sa resulta sa fact finding inquiry sa mga kontrobersiya sa Cebu International Convention Center (CICC) bisan kon, ubos sa mga lagda sa ilang buhatan, di pa kinahanglan nga isang-at ang findings ngadto sa ang-ang sa Gutierrez; ug
Sa pikas nga bahin, si Apostol ang usa sa labing kusganon nga nanaway na karon sa lagda ni Gutierrez nga kinahanglang i-imbudo ngadto sa ulohang buhatan sa di pa mapasaka ang bisan unsang kaso ngadto sa Sandiganbayan.

-o0o-

       Nagsugod og siwil ang sayal ni Apostol dihang nabisto atol sa husay sa House Committee on Justice sa impeachment complaint batok ni Gutierrez sayo ning tuiga ang dakong away sa Visayas Ombudsman:  Gibasura ni Apostol ang kasong pagpangawkaw batok ni Kongresista Neil Tupas Jr., tsirman sa komitiba, sa niaging tuig; apan human sa pila ka buwan gimandoan si Tupas ni Assistant Ombudsman Virginia Palanca-Santiago pagtubag sa kaso.

       Pila ka adlaw human gipasaligan ni Apostol si Tupas nga iyang ipa-imbestigar si Santiago, nangandak na si Tupas nga nisamot kalig-on ang impeachment complaint kay may dagkong opisyal sa Ombudsman nga nisaad paghatag og testimoniya batok ni Gutierrez.

-o0o-

       Si Apostol ba ang usa sa mga nipasalig sa House panel of prosecutors nga bukubukuhon nila si Gutierrez kon nahinayon pa ang impeachment trial sa Senado?  Mao ba ni hinungdan nga, bisan nakanselar ang impeachment trial kay ni-resign na si Gutierrez, mapasalamaton kaayo ni Apostol ang mga kongresista nga alyado ni Pres. Aquino?

       Di hinuon mabasol si Apostol kon nagtuo nga malutsan niya si Aquino.  Kay kon natudlo ni Heneral Danilo Francia isip luyuluyong kalihim sa Department of National Defense (DND) human pasanginli sa mga eskandalo sa Mactan-Cebu International Airport (MCIA), nganong di man siya mangambisyon nga makapuli sa kanhi amo nga iyang gisipsipan niadto?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 11, 2011

Among bingka

Wa kong katambong sa pagluto sa mga Mandauehanon sa gipanghinaot nga ideklarar sa Guinness Book of World Records nga labing dakong bingka, o rice bread, sa kalibotan.  Apan may kasinatian ko pagtabang pagluto og bingka.  Di ko andam nga makig-indig sa mga Mayol nga nangluto og bingka sud na sa unom ka henerasyon, apan mangahas ko pag-angkon nga ang among bingka maoy labing lamian.  Sa Maramag, Bukidnon.
Akong inahan, nga taga Palompon, Leyte ug ang akong amahan, nga taga Talisay, Sugbo, maoy nagda sa Sugbuanong bingka niadtong layong dapit pagtikad sa ilang umahan.  Dihang gipatuman sa diktadurang Marcos ang land reform, nawa ang yuta ug namiya mi.  Apan seguro kong daghang nahinugon sa among bingka.

-o0o-

Di tingali paigo ang kita sa umahan, kansang mga saop wa ikasabot sa akong amahan, kay kinahanglan pa mang mangadlawon ang akong inahan pagluto og bingka.  Niinsistir ko pagtabang niya.  Mas sayo siyang mobangon aron pag-andam sa mga sangkap ug sa hurnohan.  Pukawon lang ko niya kon hapit na maluto ang unang haon aron makatabang paggunting sa putos.

Akong guntingon ang napaig nga bahin sa putos nga dahon sa saging, igo gyong motupong sa ngilit sa init ug humot kaayong bingka.  Nisuway unta ko paggiring-giring sa paggunting apan wa kaayo siya malingaw.

-o0o-

Daghang troso sa Maramag niadto maong di binuongan kon dili tinuod gyong kahoy ang among sugnod sa ubos ug ibabaw sa hurnohan, nga pinahimo sa akong amahan gikan sa gitabas nga baril.  Kon mapuwa-puwa nang bingka, tusluskon sa akong inahan og tukog ang ilawom.  Kon uga, luto na; kon basa, hilaw pa.
Ang kataposang haon sa bingka kanunay gyong sagolan sa akong inahan og gagmayng mga takos para nako ug sa akong mga igsuon.  Dasigon ko niya pagkaon sa bingka samtang init pa.  Kasagaran paparesan niya og sikwate.  Igo nga mohayag ug mangmata nang akong mga igsuon, ibutang niyang mga bingka sa gamayng basket.  Nga iyang ipalukdo nako aron dad-on sa among mga suki sa merkado tabok sa taytayan.

-o0o-

Wa ko kahibawo pilay ginansiya sa akong inahan sa iyang raket sa bingka.  Apan di tingali dako kay kausa matag tuig, inig tingbitay na sa iro, paapilon ko niya sa taas nga pila sa mga parokyano sa pagpanghatag sa simbahan og bulgor alang sa mga pamilya nga gipanggutom.
Usa sa tighatag ang akong amahan, nga curcillista.  Pag-abot sa akong turno, iya kong gilaktawan.  Nasuko ang akong inahan pag-uli nakong way dala.  Giaway niyang akong amahan.  Kinsa nipasabot nga di mi angayng moapil og pangayo kay duna pay mga pamilya nga mas nagkinahanglan.  Way world record ang bingka sa akong mga ginikanan.  Apan ila ming gitudloan sa mithi sa ligdong nga panginabuhi.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 10, 2011

Estilong Noynoy

Dakong negosyante sa Sugbo nga nangampanya alang ni Presidente Noynoy Aquino sa piniliay sa niaging tuig nipasalig nga dako na siyang improvement sa pamunoan ni Gloria Arroyo bisan kon way mahimo basta nga di lang mangawat.  11 ka buwan human nibanos sa Malakanyang, si Aquino nipasalig nga wa siya mangawat apan ang kinabag-an sa katawhan nakabantay sab nga wa pa sab siyay klarong nahimo.
Nitibugsok ang ratings ni Aquino ug sa iyang pamunoan.  Sa ato pa, di diay paigo nga wa siya mangawat.  Ang kapakyas pagbadlong sa karaang mga kawat nakapaturok sa pagduda nga mahimong inutil sab siya pagbadlong sa mga naglibot niya nga magpasiugda og bag-ong pangawat.

-o0o-

Di kapasanginlan si Aquino nga wa maningkamot pagtuman sa iyang labing popular nga linya sa kampanya pagsumpo sa pangurakot.  Ang labing una niyang executive order mao ang pagtukod sa Truth Commission ug pagtudlo sa Sugbuanong kanhi chief justice Hilario Davide isip pangu sa imbestigasyon sa mga eskandalo sa pamunoang Arroyo.
Apan gideklarar sa Korte Suprema nga ilegal ug unconstitutional ang pagtukod sa komisyon.  Nga lisod nang balihon kay ang makabungog nga mayoriya sa mga sakop sa labawng hukmanan tinudlo ni Arroyo.  Ang simpatiya sa katawhan nagpabilin ni Aquino.  Wa hinuon makapapas sa pagtuo nga inutil si Aquino pagtuman sa iyang mga saad.

-o0o-

Naka-iskor hinuon si Aquino sa resignasyon ni Ombudsman Merceditas Gutierrez.  Nga usa sa giisip nga labing dakong babag sa paggukod sa mga balhibuon og kamot sa nangaging mga pamunoan.  Karon makatudlo na si Aquino og bag-ong Ombudsman nga tinuoray na gyod nga takos ug ligdong.
Hinaot nga makapakita na gyod si Aquino sa iyang labok.  Di mabasol ang katawhan nga naghinam-hinam nga inig lingkod na sa bag-ong Ombudsman magpungasi dayon ang mga kaso batok sa mga kawatan nga gituohang nagpasalipod sa dugay nang panahon nilang Gutierrez ug Arroyo.  Apil nang mga nia sa Sugbo ug ang mga nagtungkawo na ron sa gahom.

-o0o-

Mga suod ni Aquino niingon nga di tang kapaabot nga mosalida siya, sama ni Arroyo ug sa pipila sa iyang mga gisundan.  Kay giisip ni Aquino ang iyang kaugalingon nga tig-umol lang og mga lagda ug ang hingtungdan nang mga buhatan sa gobyerno ang tigpatuman.  Ang iyang pagtudlo ni kanhi senador Mar Roxas nga "little president" nidason sa iyang estilo sa liderato.
Ambot andam na bang katawhan sa liderato nga di nila kanunayng igkita.  Ambot matagbaw na ba lang sila og lider nga igo lang mogiya apan itugyan na sa mga opisyal ubos niya ang mga detalye.  Angay hinuon nga pahinumdoman si Aquino nga siya na karon ang dagway sa pamunoan.  Nga di mahimong molamoy og dagon sa tagulilong ug mopakita lang kon ganahan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 9, 2011

Kawsa ni Sanchez

Ang pagduaw ni kanhi presidente Gloria Arroyo sa haya ni kanhi presidente Cory Aquino, bisan giatol og kadlawong dako, nakaiban og diyutay sa mga pagsaway nga iyang nahiagoman nga bisan sa kamatayon sa gipasidunggang lider sa demokrasya gilugwayan ni Arroyo ang iyang lulinghayaw sa Estados Unidos, apil nang gikaintapan niyang panihapon sa Le Cirque sa New York nga nigasto og P1 milyon.
Bisan sa mga pagsaway nga nadawat sa Provincial Board (PB) gikan sa mga anak ni anhing Bise Gobernador Greg Sanchez, si Acting Governor Agnes Magpale niduaw sa iyang haya, nitunol sa ilang resolusyon pagpasidungog ug nangu sa necrological services alang ni Sanchez.  Ang pagpangunay pagpahasubo ni Magpale sa nagbangotan nga pamilya sukwahi sa sulti ni Gobernador Gwen Garcia nga moduaw lang siya sa lubong kon masal-ot sa iyang schedule.

-o0o-

Ang higpit nga panagsungi nilang Garcia ug Sanchez niadto gipaabot sa mabuot nga mga Sugbuanon nga mapadaplin, bisan unsa kadaklit, sa panaghiusa sa pagbangotan sa pagtaliwan sa di malalis nga dakong haligi sa politika sa Sugbo.  Apan gipakyas silang Garcia pinaagi sa pag-isnab sa kinatibuk-ang haya ug bisan sa paglili na lang sa prosesyon sa lubong ni Sanchez nga nihapit makadiyot sa atubangan sa Kapitolyo.
Nakapasamot pagbantang sa isnab ni Garcia ang pagduaw ni Presidente Noynoy Aquino sa haya.  Kauban ni Aquino si Sanchez sa Liberal Party, apan makasabot untang mga Sugbuanon kon di siyang kahapit tungod sa kadaghan sa iyang gimbuhaton.  Sakto si Cebu City Mayor Mike Rama:  Gipasundayag ni Aquino ang maayong mithi pagtahud sa mga minatay bisan sa kilas nga kalibotan sa politika.

-o0o-

Wa hinuoy makatulisok ni Garcia nga wa magbangotan sa kamatayon ni Sanchez.  Tingali, sa kinauyokan nga bahin sa iyang kasingkasing, nga sa iyang kaugalingong mga hinungdanon di mapasundayag sa publiko, iyang gipangaliya nga kahatagan sa kapahuwayang dayon ang kalag sa kanhi alyado nga nakatabang pagpahigayon sa daghan uyamot niyang mga transaksiyon.
Sa samang paagi nga di maabsuwelto ang mga atraso sa PB ni Sanchez tungod lang sa pagduaw ni Magpale sa haya.  May sukaranan ang awhag nga inay moulug-ulog og pasidungog angayng mangayo og pasaylo ang PB sa ilang pagtabang pagluok ug pagsalikway sa pagbarug ni Sanchez alang sa kaligdong sa institusyon sa bay balaoranan.

-o0o-

Angayng pasidunggan ang mga anak ni Sanchez.  Nilampos sila paglab-as sa kawsa sa ilang amahan.  Nga, tungod sa way hunong nga sinabligay og lapok sa Kapitolyo, wa matuki ni mapasabot niadtong buhi pa si Sanchez.  Way makalalis sa ilang awhag pagpadayon sa pakigbisog sa ilang amahan.
Tan-awon nato padayon bang pagpanapaw sa gahom ug mga katungod sa PB.  Ug tan-awon nato padayon bang motugot ang mga sakop sa PB nga panamastamasan ang ilang kaligdong.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com