skip to main |
skip to sidebar
Kapamilya Relief Campaign 
Tungod sa kadaghan sa mga hinabang nga natigom sa tibuok adlaw nga dinungan nga Kapamilya Relief Campaign sa ABS-CBN Broadcast Complex ug sa Fuente Osmeña Rotunda niadtong Biyernes, daghan kaayo ang sobra nga sinakong bugas, kinarton nga sardinas ug noodles, mga sinina ug mga gamit sa panimay. Kini bisan nakapada na mi og pasiunang relief goods ngadto sa kapin sa 500 ka pamilya nga nawad-an sa ilang mga pinuy-anan sa Carreta ug Tejero sa Dakbayan sa Sugbo. 270 ang among napada sa Carreta ug 250 sa Tejero. Matag pamilya nakadawat og tagduha ka kilong bugas, tulo ka latang sardinas, tulo ka putos nga noodles ug usa ka sako nga sinina ug mga gamit sa panimay. -o0o-
Mas paspas nga naapud-apod ang mga hinabang tungod sa kadaghan sa mga boluntaryo nga nitabang pagdawat, pag-alsa, pag-repack ug paghakot sa donasyon sa manggihatagong mga Sugbuanon. Mga boluntaryo sa Fuente nagsige og repack samtang nag-abut-abot ang mga hinabang. Maong sa pagka hapon, nasugdan na paghakot sa sakyanan sa Carreta ang relief goods alang sa ilang mga molupyo. Ang relief goods nga naapud-apod ngadto sa mga biktima sa sunog sa tulo ka sitio sa Tejero gikan sa ABS-CBN Complex, kansang boluntaryong mga tinun-an gikan sa Munisipyo sa Liloan mas unang naka-repack sa mga hinabang nga nagbaha sab human sa dakong sunog niadtong Miyerkules. -o0o-
Ang dugang hinabang nga nagbaha sa booth sa Kapamilya Relief Campaign sa Fuente, salamat sa gipahuwam nga dakong trak sa ARA Cargo Forwarder, gihakot namo niadtong Biyernes sa gabii paingon sa ABS-CBN Complex sa Jagobiao, Dakbayan sa Mandaue. Diin nangabot ang dugang mga boluntaryo, mga kawani sa Lexmark, aron pagtiwas sa repacking. Sa akong pagsuwat ini, niabot na og kapin sa P220,000 ang cash donations nga among nadawat. Ipamalit ni namo og dugang bugas, sardinas, noodles ug ubang dinaliang panginahanglan sa mga biktima. Ang ikaduhang hugna sa hinabang among i-apud-apod karong semanaha. -o0o-
Samtang nagpadayon ang radiothon sa DYAB Abante Pa, Bisaya! sa Kapamilya Relief Campaign niadtong Biyernes, daghang nanawag nga mga biktima sa uban pang katalagman nga nanghangyo nga maapil sab sila sa mga makadawat sa hinabang. Apil sa nanawag mao ang mga molupyo sa Kumon, Bacayan, Dakbayan sa Sugbo, kansang mga panimay gi-anod sa baha niadtong Dominggo. Among nahibaw-an gikan nilang Cebu City Councilor Alvin Dizon ug Bacayan Barangay Kapitan Armando Borces nga walo ka pamilya nga dunay kinatibuk-ang 47 ka mga sakop ang nawad-an og pinuy-anan ug nagtolda-tolda pa hangtod karon sa usa ka pribadong luna. Amo silang gipasaligan nga hatdan sab sa natigom nga mga hinabang. Di namo matabangan ang tanang biktima sa katalagman. Apan kutob sa mahimo, kutob sa maabtan sa natigom nga mga hinabang, di namo pasagdan ang labing nagkinahanglan. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
Baha sa tabang 
Tibuok adlaw ming nanawat og mga hinabang alang sa mga biktima sa sunog sa Carreta ug Tejero sa bugtong bakanteng luna atbang sa Fuente Osmeña Rotunda sa Dakbayan sa Sugbo. Nahimong mga sukaranan sa among pangahas ang kadaghan sa mga Sugbuanon nga nawad-an sa ilang mga pinuy-anan, ang kadinalian sa panginahanglan pagtabang nila ug ang kahigayonan nga, sa makausa pa, makahimo na sab og taytayan tali sa mga biktima sa katalagman ug sa mga may katakos ug kasingkasing sa pagtabang. Sama sa nangagi namong tugatuga, gilusad namo ang kalihokan nga puno sa kabalaka nga di makahigayon ang mga tigpaminaw, o may lain silang mas dinaliang gimbuhaton, ug makawang ang pangilaba sa mga biktima.-o0o-
Duha ka tolda ang gipahuwaman sa Cebu City Hall namo. Kay nipis man kaayo ang haw-ang tali sa Fuente Police Station ug sa nagbuntaog nga building sa usa ka bangko, ang ikaduhang tolda nakakawat sa kabahin sa parkinganan sa mga sakyanan. Giawhag mi sa mga tagduma sa bangko sa pagpahawa aron nga di mababagan ang mga sakyanan sa ilang mga kliyente. Maayo na lang kay gisawo dayon mi sa kapolisan sa Fuente. Gibalhin ang ilang mga sakyanan atubangan sa presinto aron nga adto ipahimutang ang mga hinabang nga among nadawat. Sa ingon, makasugod na mi og bahig sa mga hinabang samtang nag-abut-abot sila.-o0o-
Mao toy una sa managkaluhang kakulian ug kasulbaran nga nasugatan sa hiningusgan nga Kapamilya Relief Campaign. Wa mi igong mga kawani nga makadawat ug maka-alsa sa mga hinabang; apan nangabot dayon ang mga boluntaryo--mga tinun-an ug mga hamtong--nga nitabang pag-atiman sa nagbaha nga mga naghatod og mga hinabang. Nibalibad ang kadagkoan sa Tejero nga nahigot ang ilang mga sakyanan sa paghakot sa mga panginahanglan sa mga biktima sa duha ka sunudsunod nilang sunog; apan nitanyag sab dayon ang ARA Forwarding Company pagpaggamit sa dako nilang trak. Dihang nangita mi og mga sako nga kasudlan sa mga sinina ug ubang hinabang, nag-abut-abot ang mga negosyante og sako nga wa magpabayad sa ilang baligya.-o0o-
Apan ang labing dako namong kakugang nasentro sa kadaghan ug kapaspas sa nangabot nga mga hinabang. Nanghapit ang pribadong mga sakyanan, taxis ug PUJs kansang mga drayber ug mga pasahero nag-iyahay lang pagtunol sa nagkalainlaing hinabang. May nanghatag og kuwarta, bugas, sardinas, noodles ug mga gamit sa panimay. Sa akong pagsuwat ini, kapin na sa P150,000 ang cash donations ug kapin sa P500,000 nga balor sa mga pagkaon, mga sinina ug ubang hinabang ang among nadawat. Kini bisan sa naglingiting nga kainit sa tibuok buntag ug pagbunok sa uwan pagka hapon. Na-repack dayon namong tanang hinabang ug naapud-apod na sa kapin sa 500 ka pamilya kansang mga panimay naugdaw sa dakong sunog. Pasayloa ang among pagduda sa imong kamatinabangon. Daghang Salamat, Kapamilya. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
Sulbad sa baha 
Kon hangtod karon naglaom ka pa nga masulbad sa lokal nga mga opisyal sa Sugbo ang nagkagrabe nga problema sa baha sa Metro Cebu, angay nga kasinahan ang nasobrahan nimong bilib sa mga politiko. Nga sud sa daghang katuigan nagsige og pasalig nga mapadak-an nang mga kanal, mahawan nang mga sapa ug may kalutsan nang baha paingon sa dagat. Pila na ka hut-ong sa mga mayor ang nagpulipuli pagduma sa mga dakbayan sa Metro Cebu nga pulos nideklarar og gubat batok sa baha? Pila na ka dekada nga nagsawum-sawom ang mga Sugbuanon sa lubog ug lang-og nga baha? Maong kon naghangad lang gihapon ka sa lokal nga mga opisyal pagtapos sa baha, saludo ko sa talagsaon nimong kamapailubon. -o0o-
Kay di man ko sama kamalaumon, nisuway ko paghagit sa mga tigpaminaw sa "Arangkada" sa DYAB Abante Pa, Bisaya! pagsugyot og sulbad sa baha. Nahadlok ko nga pulos panghuy-ab ang mga reaksiyon nga akong madawat. Kon di man kasuko nganong silay hasulon pagtuki sa suliran nga dugay nang gipasagdan sa gobyerno. Maong puwerte nakong hinangopa nga nagbaha ang mga sugyot nga sulbad nga akong nadawat. Di na lang gyod diay kutob sa reklamo ang mga Sugbuanon. Andam na sab diay silang magsusi unsay mga hinungdan sa mga problema ug manginlabot sa pagpangita og solusyon sa pait nilang kahimtang. -o0o-
Mga inhinyero nga nanawag sa tulomanon maoy naningil unsa nay nahitabo sa dugay nang naumol nga master plans pagpalambo sa drainage system sa nagkalainlaing local government units sa Metro Cebu. Labi na atubangan sa nagkadaghan nga populasyon ug nagkakusog ug nagkasubsob nga uwan tungod sa global warming. Gitumbok sab nila nga may mga dapit nga mas ubos kay sa dagat. Mao nga kon magkadungan ang bunok sa uwan ug taob, molawom ug modako gyod pag-ayo ang baha. Nisubli sila pag-awhag paggamit og mga bomba nga kasamtangang mosuyop sa baha sa di pa mahuwad ngadto sa dagat. -o0o-
Ubang nagpakabana nga mga molupyo ni-detalye sa kapait sa ilang kasinatian: Pagkatanggong nila, pagkaggusbat sa ilang kabtangan, pagkalangay sa ilang mga lakaw ug pagkapilde sa ilang panginabuhi tungod sa baha. Nidemanda sila nga gamiton na sa lokal nga mga opisyal ang ilang political will pagsulbad sa nagbuntaog nga problema. Karong ang katawhan nay niduso og mga sugyot nga sulbad, hinaot nga mas maapura nang mga politiko. May political will ba silang Cebu City Mayor Mike Rama, Mandaue City Mayor Jonas Cortes, Lapulapu City Mayor Paz Radaza ug Talisay City Mayor Soc Fernandez paghawan sa mga sapa ug mga kanal. Ug may kaisog ba silang maningil sa mga magbubuhis pagtabang paglukdo sa dakong gasto pagpalambo sa drainage system nga di na kaduphan sa naandan nga tinuig nilang gahin? [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
Bulilyasong subsidy 
Nagkadugay, nagkakataw-anan ang pag-apud-apod sa Pantawid Pasada cards alang sa PUJ drivers. Kay bugnaw man lang gihapon kaayo ang reaksiyon sa beneficiaries, bisan gibalhin-balhin nang pag-apud-apod sa smart cards sa terminals ug mga buhatan sa LTO ug LTFRB, gipahibawo ni LTO 7 Director Raul Aguilos nga adto na sila mag-apud-apod sa kadalanan--sa ruta gyod sa PUJs. Apan bisan sa kadalanan, mahibaw-an nilang Aguilos ug kaubanan nga lisod ang pag-apud-apod sa cards. Kay ang ilang maabtan sa mga ruta mao ang PUJ drivers, di ang operators nga maoy gipahinungdan sa P1,050 nga one-time subsidy. Sa ato pa, ang drivers nga way authorization gikan sa operators maglaway lang gihapon sa subsidy. -o0o-
Sama kadako ang panghuy-ab sa lokal nga mga opisyal nga maoy gitahasan pagpanghatag sa mas gamayng subsidy alang sa tricycles, tag-P150 matag unit. Sa Dakbayan sa Talisay, pananglitan, wa pang kaabot og katunga sa operators sa kapin sa 3,000 ka rehistradong tricycles ang nakakuha sa subsidy. Nga nagplano ang Talisay City Treasurer's Office paghangyo sa DILG nga patas-an ang lugway sa di pa ipabalik ang kuwarta sa nasudnong gobyerno. Nagduda ang lokal nga mga opisyal nga wa magtagad pagkuha sa subsidy ang operators nga nakabaligya na sa ilang units apan wa pa mabalhin sa ngan sa bag-ong mga tag-iya ang mga dokumento. Niangkon hinuon nga ang labing dakong babag mao ang kagamitoy ra sa subsidy. -o0o-
Nga gikahadlokang mao say nag-unang hinungdan sa pag-isnab sa PUJ drivers ug operators sa smart cards. Kay mas dako man ang ilang gasto ug kahasol sa pagkuha sa cards ug pagpangita sa nihit nga gasoline stations nga modawat sa cards. Ang tricycle driver sa Talisay makatigom og P150 sa usa lang ka pakyaw nga dagan. Ang PUJ drivers sa Siquijor makagasto og mas dako pa kay kinahanglan mang motabok pa sa Dumaguete aron makapatubil. Sama nga ang mga drayber sa lagyong kalungsoran kinahanglang mobiyahe pa paingon sa Minglanilla ug Consolacion sa Sugbo ug Tagbilaran City sa Bohol. -o0o-
Hinaot nga silang Presidente Noynoy Aquino ug ubang mga tigpasiugda sa Pantawid Pasada Program may igong kaligdong sa pagpangayo og pasaylo sa wa kinahanglana nga kahasol nga ilang gipamugos. Ug human molubong kadiyot sa ilang mga dagway sa yuta, kana kon duna silay uwaw, itahan ang binuang nilang sistema ug sagupon ang mas makiangayon nga sistema sa pagtabang sa tanang sektor, di lang drivers ug operators, nga nadakdakan sa way kinutobang uminto sa lana. Niinsistir si Energy Secretary Rene Almendras nga mapuslanon ang smart cards kay mao gihapoy gamiton sa umaabot pang mga hinabang alang sa PUJ drivers ug operators. Pekat niya. Masabot ang una niyang bulilyaso. Apan kadudahan nang iyang katakos kon magpaugat pagpatuman sa samang depektusong programa ug magpaabot og lahi nga sangpotanan. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
Puhalay sa presyo 
Duha ka nagkasungi nga kasayuran ang gibutyag sa Department of Energy (DOE): Una, nga makalipay, mao nga ang dakong labaw sa presyo sa mga produkto sa lana sa Sugbo sa presyo sa Metro Manila, Davao ug ubang bahin sa nasud naibanan na; ug ikaduha, nga di makalipay, mao nga ang presyo sa LPG (liquified petroleum gas) sa Kabisay-an ug Mindanao nagpabilin nga dako kaayo ang labaw sa presyo sa Metro Manila. Sagol panghunaw ang katin-awan sa DOE sa managlahing presyo sa mga produkto sa lana: Deregulated ang industriya sa lana ug ang DOE di kapugos sa mga kompaniya sa lana paglaslas sa presyo sa Sugbo ug ubang dapit gawas sa Metro Manila. -o0o-
Nakakita na hinuon ang DOE og bag-ong katin-awan sa managlahi nga presyo. Nga mas katuohan kay sa ilang pagsumay-sumay sa karaang panagang sa mga kompaniya sa lana nganong mas taas og P6 ngadto sa P8 matag litro ang krudo ug gasolina sa Sugbo: Tungod sa plitehan sa barko paghatod sa lana gikan sa Metro Manila paingon sa Sugbo; ug mas mahal ang abangan sa luna sa mga depot dinhi sa ato. Nga hagbay rang nabisto nga way sukaranan: Mas taas ang plitehan sa barko paingon sa Davao apan mas ubos ang ilang presyo sa lana kay sa Sugbo; ug mas mahal ang abangan sa mga luna nga nahimutangan sa mga depot sa Metro Manila kay sa Metro Cebu. -o0o-
Karon ang DOE nisalimbong sa ilang kainutil sa kumpetinsiya nga maoy gustong palambuon sa Oil Deregulation Law. Matod sa DOE mas ubos gyong presyo sa lana sa Metro Manila kay tua didto magtapok ang tanang bag-ong mga kompaniya sa lana nga nihagit sa mga higanteng Petron, Shell ug Chevron (kanhi Caltex). Natakdan pag-ubos ang mga presyo sa Davao nga maoy teritoryo ug busa unang natukoran sa daghang gasoline stations sa Phoenix Petroleum. Nabantayan sab nga mas ubos ang presyo sa mga dapit sa Metro Cebu nga naglumbay ang gasoline stations. Nga kay nagsikit man nagpinuhalay sa presyo. -o0o-
Maong panahon na tingaling tun-an ang orihinal nga sugyot ni Jay Jakosalem, nga gidasonan rong bag-o ni magpapatigayon Ruben Almendras (igsuon ni Energy Secretary Rene Almendras), nga magsaw-anay og kasayuran ang mga motorista pagtultol sa labing baratong gasoline stations. Aron kon ila nang dugokan, mapugos ang ubang gasoline stations paglaslas sa ilang presyo aron di sila langawon. Nisugyot silang Jay ug Ruben nga isibya namo sa DYAB ang labing baratong gasoline stations. Kay di man mi kalukop sa tanang gasoline stations, nihangyo mi sa DOE nga hatagan mig kopya sa ilang oil price monitoring. Apan ang DOE gawas nga utrong nihit, tapolan ug talawan pa gyod. Nagsige na mi ron og pang-rehistro sa nagpakabana nga mga motorista nga mamahimong tinubdan sa kasayuran sa managlahi nga presyo sa lana. Kon gusto kang motampo, palihug i-text imong tinuod nga ngan sa +639175903518. Daghang salamat daan. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
Gwen ug Imelda 
Karong niabot na og 30 milyones ka Pilipinhon ang online (segun sa labing uwahing survey sa Yahoo-Nielsen Net Index Digital Philippines), makatabang sa gobyerno ug sa pribadong sektor pagsugod pagkat-on unsaon paggamit ang Internet pagsukod di lang sa sentimento kon dili sa tinuod nga kahimtang sa katawhan. Ang Internet adunahang minahan sa kasayuran. Apan unsaon paghukngay unsay kapuslan sa inadlawng baha sa kasayuran? May bag-ong nakaplagan nga mga paagi sa (1) paggamit sa Google pagtultol nang daan sa mahimutangan sa umaabot nga mga epidemiya sa di pa sila mahitabo ug (2) paggamit sa Twitter pagbasa sa kakalma o tensiyon sa publiko nga mosangpot sa pagsaka o paghagsa sa stock markets. -o0o-
Sa di pa motuo si Gobernador Gwen Garcia sa iyang mga turutot sa kalamposan sa Pasigarbo sa Sugbo, mas maayo tingaling molili siya sa sentimento sa mga Sugbuanon online. Pipila nila nagbagulbol sa kahasol sa trapiko nga namugna ug sa kapuslanan sa kalihokan: - "Giseradoan nilang mga karsada sa Mandaue sa alas-10 sa buntag bisan ang parada nagsugod sa alas-2 pa sa hapon;"
- "Ang peste-bal ni Gwen layo ra kaayo sa Sinulog, ahat, taphaw, way lami, mga bayot ang kasagaran sa dancers, ga-samuk-samok lang;" ug
- "Ang dakong gasto sa Pasigarbo mas maayo pang gipalit og tambal sa mga masakiton sa probinsiya nga wa maatiman sa barot nilang district hospitals."
-o0o-
Di kong kapasalig ni Garcia nga mahibaw-an niya online ang sentimento sa kinabag-an sa mga Sugbuanon. Kay mag-agad ni pila ka Sugbuanon nga may Internet access nga nakaagi sa Mandaue niadtong Sabado. Apan mangahas kog tambag niya nga mas mapuslanon ang pagpaminaw sa kasarangang sa mga Sugbuanon kay sa iyang mga sipsip sa Kapitolyo. Napakyas siya pagkonsulta sa mga Sugbuanon sa wa pa kabuylo sa pakig-alyansa sa mga Marcos. Katambagan unta siya nga ang mga Sugbuanon ang unang nangisog pag-alsa batok sa diktadurang Marcos pinaagi sa freedom marches sa 1980 ug busa ang iyang pakiglambigit ni Imelda maoy pusta sa sayop nga bahin sa kasaysayan. -o0o-
Niang ubang mga numero sa survey sa online nga mga Pilipinhon: - Nagkadaghan ang personal computers sa kabalayan (27% sa 2009, 31% sa 2010 ug 35% karong tuiga);
- Nitidlom ang nanud sa Internet cafes (71% sa 2009, 69% sa 2010 ug 66% karong tuiga);
- Nagkadugay ang ilang presensiya online (4.8 ka oras matag semana sa 2009 ngadto sa 10.4 ka oras matag semana karong tuiga);
- Ang tulo ka nag-unang destinasyon online--social networks (51% sa 2009, 53% sa 2010 ug 82% karong tuiga), search (76% sa 2010 ug 80% karong tuiga) ug instant messaging (68% sa 2010 ug 69% karong tuiga); ug
- 5% na ang may Internet access pinaagi sa mobile phones (gikan sa dul-an sa 0% sa 2009). [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
