Arangkada of Leo Lastimosa for August 29, 2010

Tulisok sa media

Si Ombudsman Merceditas Gutierrez ang nitangtang ni Rolando Mendoza sa kapolisan niadtong Enero ug niyaka sa iyang motion for reconsideration sud sa pito ka buwan.  Hangtod nga gisakmit ni Mendoza ang tourist bus, gitanggong sa Quirino Grandstand ug gipatay ang mga bihag.  Apan ang media maoy gibasol nga sad-an.
Ang kapolisan maoy napakyas pagkumbinser ni Mendoza pagsurender.  Sila ang nasayop paggamit sa iyang igsuon, si SPO2 Gregorio Mendoza, sa sabutsabot.  Ug ang kapolisan mao ang nidakop ni Gregorio nga morang baboy atubangan sa daghang mga tawo nga maoy gituohang nakaaghat ni Rolando pagpamusil sa mga bihag.  Apan ang media gihapon maoy gibasol nga sad-an.

-o0o-

Sa di ka pa moapil og tulisok sa media tungod sa masaker sa Luneta, palihug palandonga kadiyot unsa kahay nahitabo kon wa pa magtagad ang media pag-cover sa hostage crisis:

• Taktak lang gihapon sa serbisyo si Mendoza;
• Pito lang gihapon ka buwan nga giyak-an sa Ombudsman ang mosyon ni Mendoza nga ibalik siya sa kapolisan;
• Mao ra gihapon ang kalidad sa mga polis nga nakigsabutsabot niya;
• Mahimong gamiton ug dakpon lang gihapon nila si Gregorio Mendoza; ug
• Mahimong mapatay lang gihapon ang mga bihag.

Ang bugtong kalainan mao nga di unta mahibawo ang katawhan unsa ang tinuod nga nahitabo sa Quirino Grandstand niadtong Lunes.

-o0o-

Sa di ka pa moapil og pasangil nga iresponsable ug nasobrahan ra ang media, pahinumdoman tika sa mosunod nga wa himoa sa media:

• Wa moapil ang media sa sabutsabot;
• Wa mosuway ang media pagkatkat sa bus aron pakigsulti sa hostage-taker ug sa mga bihag; ug
• Wa magsiyagit-siyagit og mga pangutana o mga sugyot ang media aron pagdapit sa pagtagad sa hostage-taker.

Ang bugtong sipyat mao ang pakighinabi sa estasyon sa radyo sa kaulohan sa hostage-taker sud sa 45 minutos dayong pabuto ni Mendoza sud sa bus.  Maong wa kalusot sa telepono ni Mendoza ang mga tawag sa kapolisan.  Apan ang sayop iya ra sa usa ka sibyaanan.  Di sa mas dakong bahin sa media nga igo lang nisibya sa mga panghitabo.

-o0o-

Ang sugyot pagpahamtang og news blackout sa sunod nga susamang mga krisis maoy usa sa labing binuang nga awhag nga nitumaw human sa trahedya.  Kay gipasikad sa taphaw nga pagtuo nga kon pahilumon lang ang media, magkadimao na ang kapolisan sa ilang mga gimbuhaton ug ang mga kriminal di na mawad-an sa ilang maayong panghunahuna.
Di angayng tugotan sa mga konsumidor sa media ang kagamhanan--labi na ang mapahimuslanon nga mga politiko--sa paggamit sa duguong hostage crisis aron paglugpit sa kagawasan sa katawhan sa pagpakisayod ug sa kagawasan sa media pagsibya.  Mas mapuslanong hagit sa kagamhanan ug mga politiko mao ang paghimong mas madasigon na sa mosunod nga mga panghitabo nga ihulagway sa media.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 27, 2010

Di pa andam

Nisamot kaapiki ang kahimtang sa natangtang nga hepe sa Manila Police District (MPD) nga si Heneral Rodolfo Magtibay.  Nabisto atol sa imbestigasyon sa Senado nga bisan siyay ground commander sa hostage crisis sa Quirino Grandstand, iyang gitugotan si Manila City Mayor Alfredo pagmando sa pagsikop sa igsuon sa hostage-taker nga maoy gibasol nga nakapahugno sa sabutsabot ug nisangpot sa duguon nga rescue operation.
Nabisto pa gyod nga ang M16 rifle nga gituohang maoy gigamit ni Rolando Mendoza pagpatay sa iyang mga bihag iya diayng service firearm.  Nga wa sakmita gikan ni Mendoza bisan gitangtang na siya sa Ombudsman gikan sa serbisyo tungod sa kasong pagpangilkil niadtong Enero karong tuiga.

-o0o-

Di kana ra.  Nikumpisal sab si Magtibay nga sa wa pa moulbo ang pinusilay, nangabot na ang mga sakop sa SAF (Special Action Force) sa PNP.  Nga mas takos ug mas hingpit og kahimanan sa pagluwas sa mga bihag sud sa tourist bus.  Mas makapakugang ang iyang lusot nganong niinsistir siyang ang SWAT (Special Weapons and Tactics) team sa MPD ang molusad sa rescue operation:

• Kay wa kuno siyay gahom pagpalihok sa SAF ug wa siyang kahibawo kinsa sa labaw niyang mga opisyal ang angayng mohimo sa kamandoan; ug
• Kumbinsido siya sa katakos ug kaandam sa iyang SWAT pagluwas sa mga bihag.

-o0o-

Way nakasulti sa mga senador sa laing katin-awan sa kapakyas sa SAF pagpuli sa SWAT sa MPD:  Si Presidente Noynoy Aquino sa iyang press conference sa Malakanyang niadtong Miyerkules niingon nga wa kapuli ang SAF sa SWAT tungod sa kahawan ug kakuwang og tagoanan sa Quirino Grandstand.
Wa hinuoy nakapangutana ni Aquino atol sa presscon, labaw nang way nakatuki sa pakisusi sa Senado, kinsay nihukom nga himuon lang tigtan-aw ang SAF sa duguong rescue operation.  Managsama hinuon ang panagang nilang Aquino ug mga opisyal sa PNP nga niatubang sa Senado nga kalma kaayo si Mendoza sa unang mga takna sa sabutsabot ug wa gyoy nagtuo nga pamatyon niya ang mga bihag.

-o0o-

Way molalis ni DILG Secretary Jesse Robredo sa iyang pasalig sa mga senador nga kamatuoran gyod ang tumong sa hinugpong imbestigasyon sa DOJ, DILG ug mga representante sa pribadong sektor.  Apan nitataw siya nga ang kapolisan nga nipakauwaw sa nasud niadtong Lunes sa gabii di maoy PNP nga gitinguhang umulon sa pamunoang Aquino.
Kon wa diay silay bilib sa PNP, nganong nisalig man nga lahi ang mga polis nga nitubag sa hostage crisis?  Ang di matug-an nilang Aquino ug Robredo mao nga wa sila manginlabot kay ang duha ka buwan sa katungdanan wa pang kaandam nila sa nagbuntaog responsibilidad.  Kay matulisok man nga kon nanginlabot pa, mapalihok untang labing maayong mga puwersa sa PNP nga kuwang sa katakos ug kahimanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 26, 2010

Duguong pangiyugpos

Karon naklaro na nganong lubay kaayong kapolisan sa pagbadlong ni Rolando Mendoza, ang hostage-taker sa Luneta, nganong wa pakita si PNP Chief Jesus Versoza, nganong wa manubag og pangutana si DILG Secretary Jesse Robredo ug nganong igo lang niluwat og kasarangang pamahayag si Presidente Noynoy Aquino.
Kay nagtuo diay silang tanan nga mahusay ang krisis sa malinawong paagi.  Nga kon padayunon lang ang sabutsabot makumbinser ra si Mendoza pagpalingkawas sa mga bihag ug pagtahan sa iyang kaugalingon.  Maong ang pasalig sa kapolisan sa Manila nga kontrolado nilang sitwasyon sayon rang nakapakumbinser nilang NCRPO Director Leocadio Santiago, Versoza, Robredo ug Aquino.  May gamay lang problema:  Sayop silang tanan.

-o0o-

Gipabakasyon nang Aquino ang ground commander sa nabulilyasong rescue operations sa mga bihag, hepe sa Manila Police District (MPD) nga si Chief Superintendent Rodolfo Magtibay.  Kinsa maoy labing sayop nga gipatubag sa pagpamihag sa ilang kaubang nataktak tungod sa pasangil sa pagpangilkil.
Si Mendoza maoy kanhi hepe sa MPD Mobile Patrol Unit.  Mahimong kumpare, o nakauban sa kaon, inom ug operasyon, o nautangan gyod nilang Magtibay ug kaubanan.  Mao diayng bisan pila ka higayon nga gipakita ni Mendoza ang iyang tibuok lawas sa pultahan ug ang iyang ulo sa bintana sa bus, way bisan usa sa iyang mga suod ang nangahas paghilabot niya.

-o0o-

Niangkon si Aquino nga ang SWAT (Special Weapons and Tactics) team nga niatake ni Mendoza sa bus di maoy labing maayong puwersa sa kapolisan.  Matod niya andam na unta ang SAF (Special Action Force) sa PNP apan wa dayon makapuli sa mga sakop sa MPD tungod sa kahawan ug kakuwang og tagoanan sa Quirino Grandstand.
Hangtod nga ningitngit.  Hangtod nga nisalida na si SPO2 Gregorio Mendoza.  Hangtod nga nagpabuto na si Mendoza.  Maong napugos pag-atake ang mga polis sa MPD bisan klarong di andam, bisan klarong way plano, bisan naglisod pagkupot sa maso ug bisan nagkapuliki pagpangita og pisi.

-o0o-

Salamat sa way hunong nga live coverage sa media, nabantang sa tibuok nasud ug kalibotan ang kakuwang og katakos ug kahimanan sa kapolisan.  Ang wa makita sa mga kamera ug sa mga taho sa media mao ang pagpangiyugpos ug nasobrahang kamasaligon nilang Aquino, Robredo, Versoza ug ubang opisyal sa kapolisan nga ang krisis bisan pasagdan lang mohusay ra sa iyang kaugalingon.
Ug kay wa man, ang media maoy pahimungtan.  Gisugdan na paggamit ang krisis sa bangis nga mga kaaway nga dugay nang naglungut-lungot paglugpit sa kagawasan sa prinsa.  Kon paundayonan sa bag-ong pamunoan, wa silay kalainan sa mga hari sa kakaraanan.  Nga nipatay sa mga mensahero nga igo lang nagda sa daotang mga mensahe.  Pasidaan lang:  Tungod sa kapakyas paglahi sa mensahero gikan sa mensahe, napukan ang ilang mga gingharian.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 25, 2010

Masaker ni Noynoy

Nagduda ko nga hangtod karon, dul-an na sa duha ka buwan human sila nibanos sa gahom, silang Presidente Noynoy Aquino ug ang iyang mga sinaligan wa pa gihapon makadawat sa kalit ug dakong kausaban sa ilang politikanhong kahimtang--gikan sa pagka taga gawas ngadto na sa pagka tagduma sa nasudnong pamunoan.
Nabantang ni sa pipila na ka higayon sa batan-ong administrasyon.  Maghisgot lang ko og duha:  Una, ang pagpasa ni Aquino sa responsibilidad sa pagsumpo sa paspas nga pagtubo sa mga kaso sa dengue ngadto sa Department of Health (DOH); ug ikaduha, nga hinaot makapahigmata ni Aquino nga wa na siyay kapasahan, ang duguong hostage drama sa Luneta.

-o0o-

Tinuod nga iya sa DOH ang responsibilidad sa pagpatuman sa nasudnong kampanya batok sa dengue atubangan sa mas daghang na-ospital ug mas daghang nangamatay nga mga pasyente karong tuiga.  Iya rang tinudlo si Health Secretary Enrique Ona.  Siya ang tinuod nga haring gangis sa DOH.
Sa ato pa, siya ang labing dako og responsibilidad sa pagpanalipod sa kahimsog sa katawhan.  Gani, iyang responsibilidad ang tanang mga panghitabo sa nasud ug sa katawhan.  Samtang dunay mga mayor, kapitan ug konsehal, di siyang kabalibad kon sumbongan na sa wa makolektang basura o wa masulbad nga krimen.  Maong dugo sa iyang mga kamot ang masaker sa Luneta.

-o0o-

Pag-ulbo sa hostage drama sa alas-10 sa buntag niadtong Martes, gipasa dayong Aquino ang suliran ngadto sa kapolisan.  Igo lang niyang giawhag ang hostage taker, si Rolando Mendoza, pagtahud sa kinabuhi sa mga bihag.  Ang iyang pangabaga, si DILG Secretary Jesse Robredo, nagdumili gyod gani pagluwat og bisan unsang pamahayag.  Gidasonan si Aquino pagtunol sa hingpit nga responsibilidad ngadto sa kapolisan.
Nga angay lang.  Kay ang kapolisan man tinuod ang labing takos nga makasulbad sa krisis.  Bisan gani si PNP Chief Jesus Versoza nitugyan sa kaso ngadto sa iyang mga sakop.  Sa dakong bahin sa hostage drama, nilampos si Aquino pagpasundayag nga padayon ang naandang mga gimbuhaton sa iyang pamunoan.

-o0o-

Hangtod nga nahitabo ang higanteng bulilyaso sa kapolisan.  Nabantang sa tibuok nasud ug kalibotan ang mga polis sa Manila nga way igong plano, taktika, katakos ni kahimanan sa pagbadlong sa ilang kanhi kauban:  Siyam ka bihag ang patay.  Gidudahang pipila nila naunay sa pataka na lag rakrak nga kapolisan.
Ug nanghilam-os karon si Aquino sa krisis nga gipakaingon niya nga malikayan.  Wa gani diay siyang katawag, nga maoy sugo sa protocol, o bisan pagtubag na man lang sa mga tawag, sugo sa maayong pamatasan, ni Hong Kong Chief Executive Donald Tsang.  Igo na lang si Aquino sa pagpasubo sa mga kabanay sa mga biktima ug pagmando og imbestigasyon sa pakauwaw sa kapolisan.  Kinsay nag-ingon nga sayon ang pagpanimon sa Malakanyang?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 24, 2010

Mithi sa Ombudsman

Wa uroy pangilogi si Ombudsman Merceditas  Gutierrez.  Sa iyang pagduma sa tigom sa Asian Ombudsman Association karong semanaha, nga giduma sa Pilipinas karong tuiga, giumol ang Declaration of Ombudsmanship.  Nga naglista sa mosunod nga batakang mga mithi ug mga prinsipyo sa buhatan sa Ombudsman:

• Katakos sa institusyon;
• Kagawasnon sa institusyon;
• Kadali nga duolon sa institusyon;
• Kasihag sa mga transaksiyon sa institusyon;
• Kadali niya nga nakatubag sa mga panginahanglan sa katawhan; ug
• Katakos pakiglambigit sa ubang mga institusyon.

-o0o-

Ang deklarasyon maoy nitapos sa duha ka adlaw nga tigom sa ombudsmen sa mga nasud sa Asya, apil nang mga makinaadmanon ug kadagkoan sa nagkalainlaing kahugpongan sa katawhan.  Nanambong ang mga representante sa China, India, Pakistan, Malaysia, Brunei, Cambodia, Singapore, Thailand, Vietnam, and Indonesia.
Unsa kahay dagway ni Gutierrez nga niasoy sa iyang kaubanan sa iyang kapakyas sa kasagaran, kon di man sa tanan, nga mga prinsipyo sa ilang buhatan?  Ang duha ka kaso sa impeachment nga iyang giatubang sa Kongreso kabahin lang sa lapad nga pagduda nga ang iyang buhatan nahimong tigpanalipod inay tigbadlong sa mga kawatan sa kagamhanan.

-o0o-

Unsa may katakos nga iyang ikapanghambog?  Nga kapin sa 90% sa mga kasong iyang gipasaka sa Sandiganbayan nabasura man?  Unsa man siya kagawasnon nga hangtod karon wa man siyang kapasaka og bisan usa na lang ka kaso batok ni kanhi presidente Gloria Arroyo ug sa iyang pamilya?
Ubos sa iyang pagduma, ang Ombudsman lisod kaayong duolon, nagsige og tago ug yaka sa mga kaso nga napasaka ug labihan kamahadlukon sa gamhanang mga politiko nga gipasanginlan og kahiwian ug mga eskandalo.  Inay ipatigbabaw ang desentralisasyon nga gipatuman sa mga nag-una niya, way mapasaka nga kaso, bisan unsa kagamay, kon di moagi sa iyang buhatan.  Diin lawalawaan ang mga kaso hangtod nga makalimtan.
Dihang niasumir si Pres. Noynoy Aquino sa Malakanyang, kalit nga niabtik si Gutierrez.  Apan gagmay lang gihapon nga mga tambasakan ang gipahimungtan.  Ug uwahi nang tanan.

-o0o-

Sa unang pagduaw ni Gutierrez sa Sugbo isip Ombudsman, giulug-ulogan niya ang nagpakabana nga mga magpapatigayon pinaagi sa paghimo nilang kaabag sa kampanya batok sa pangurakot.  Tuod man, nangisog ang mga magpapatigayon pagkiha nilang kanhi Lapulapu City mayor ug karon Kongresista Arturo Radaza.  Di tiaw nga pagpanggukod ang ilang nahiagoman.  Apan ang mga kaso nga ilang gipasaka padayong giyak-an ni Gutierrez.
Sa ikaduha niyang pagduaw sa Sugbo, gitigom ni Gutierrez ang tanang mga buhatan sa kagamhanan ug pribadong kahugpongan.  Nga gawas nga giulug-ulogan na sab nga mahinungdanon silang kabahin sa kampanya gikantahan pa gyod og "Pilipinas Kong Mahal."  Wa kong kadungog unsay iyang tingog, apan kon pasikaran ang nahimo sa iyang buhatan sa labing dagkong mga kasong pagpangawkaw sa Sugbo, labihan niyang yabaga.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 23, 2010

Pagpapas sa karatula

Ang bisan unsang pasidungog nga nakuha ni Gobernador Gwen Garcia sa iyang pagtanyag pagbukas sa sabutsabot uban sa Kagamhanan sa Dakbayan sa Sugbo mahitungod sa kahimtang sa dul-an sa 5,000 ka pamilya sa mga luna ubos sa Provincial Ordinance 93-1 napapas dihang iyang gitataw nga makasugod lang ang sabutsabot kon tangtangon ang mga karatula sa South Road Properties (SRP) nga iyang gisabot nga nanginsulto niya.
Kaingon ba nako og nakatugkad na si Garcia sa kamahinungdanon sa kaugmaon sa mga molupyo sa dakbayan nga nahimutang sa mga luna nga gipanag-iya sa lalawigan.  Nganong iya man hinuong gihimo nga bihag sa mga karatula sa SRP nga natukod tungod sa hilanat sa niaging piniliay?

-o0o-

Ang kamatuoran mao nga ang kontrobersiya sa 93-1 labihan kakomplikado nga di makiangayon ngadto sa tanang hingtungdan kon ilambigit sa mga karatula nga gibutang ni kanhi mayor karon Kongresista Tomas Osmeña.  Sa usa ka bahin, apiki ang Kapitolyo kon magpabilin ning di mahusay:

• Nagpat-ak-pat-ak ang mga luna nga naimpas na ug busa di na kahilabtan, maong higanteng labad sa ulo sa Kapitolyo ug sa ikasabot nilang mga magpapatigayon unsaon pagtikad ang mahalon na kaayo nga mga luna;
• Gikahadlokan nga mamahimong duguon ang pinugsanay nga pagpapahawa sa kaliboan ka mga pamilya nga wa pang kaimpas ug wa pa gyong kasugod pagbayad; ug
• Padayong matanggong ang "Ciudad" ug ubang mga proyekto sa Kapitolyo nga naggapos tungod sa away uban sa dakbayan.

-o0o-

Sa pikas nga bahin, di sab sayon ang kahimtang sa dakbayan.  Bisan mahinayon pang binayloay sa yuta, nga mao ray masaarong sulbad sa krisis:

• Motumaw gihapon ang makiangayon nga mga pangutana nilang Cebu City Mayor Mike Rama ug kanhi konsehal Joy Pesquera, nga maoy gibasol sa orihinal nga sabutsabot ug sa panaghigalaay nilang Garcia ug Osmeña, kon may katungod bang Kapitolyo pag-apil sa binayloay sa mga luna nga nabayran na sa mga molupyo?; ug
• Unsaon man pagpaningil sa dakbayan ang mga molupyo nga wa gyong kabayad atubangan sa nagbuntaog niyang suliran sa panalapi tungod sa higanteng utang sa SRP?

-o0o-

Upat ka karatula ang gibutang ni Osmeña sa SRP:  Ang una natukod sa niaging tuig ("Please Dim Your Lights.  This is Not the Province.") ug ang laing tulo dayong piniliay karong tuiga, "This Way to the SUP (South Underwater Properties 19 kilometers away," gisundan sa karatulang "Your Provincial Taxes at Work," ug ang kataposan, "A Proud Blunder of Gov. Gwen Garcia.  I'm Sorry."
Inay himuong bangil sa sabutsabot sa 93-1, mas makiangayon ang sugyot nga pamatud-an ni Garcia nga bakak ang mga karatula pinaagi sa:  Una, paghayag sa suga sa tanang kalungsoran; ug ikaduha, apan mas lisod, pagpahubas dagat ibabaw sa luna sa mga Balili nga iyang gibayran og dul-an sa P100 milyones sa buhis sa mga Sugbuanon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com